64-چگونه می توان آرامش را در محیط خانواده برقرار نمود ؟

پاسخ :

• مهمترین عامل برای برقراری آرامش در محیط خانواده را باید در رفتار اخلاقی جستجو نمود ، زیرا کسی که از اخلاق نیک برخوردار است ، هم زندگی برای خودش شیرین و گوارا می شود و هم برای کسانی که با او معاشرت داشته و در کنار او زندگی می کنند ، و به عکس ، کسی که اخلاق ناپسندی دارد ، هم زندگی را برای خویش تلخ می کند هم برای دیگران ، زیرا کسی که با فردِ بداخلاق ، تندخو و بهانه گیری ، همنشین است یا مجبور است او را تحمّل کند ، که در اینصورت هر روز فشاری روانی و عصبی بر او  وارد می شود و یا لازم است با او مقابله و نزاع نماید که در اینصورت نیز آرامش او و سایر اعضای خانواده از بین می رود .

• از این رو داشتن اخلاقی نیک به انسان کمک می کند ، بهتر با سایرین ارتباط برقرار نماید و چنین فردی تلاش می کند ، حرمت و احترام همسر و فرزندان خویش را حفظ نماید ، تا آنان نیز احترام او را نگاه داشته و برای او ارزش قائل شوند ، از طرفی فرد خوش اخلاق ، صبر و شکیباییِ زیادی در رفتار با اعضای خانواده پیش می گیرد و سعی می کند بخاطر هر مشکل کوچکی که در خانواده پیش می آید ، به بحث و جدال با دیگران نپردازد ، و می کوشد مشکلات را با تامّل و بردباری حل کند ، نه اینکه با داد و فریاد بخواهد مشکلات را برطرف کند که در اینصورت کمتر موفق خواهد شد .

  63-چشم و هم چشمی چگونه می تواند به زندگی مشترک آسیب برساند ؟

پاسخ :

• چشم و هم چشمی اصطلاحی است که در هنگام مقایسه زندگی خود با زندگی دیگران ، بکار برده می شود ، البته این اصطلاح معمولاً به رقابت های مادی و غیر سازنده اطلاق می شود و بار معنایی منفی دارد ، کسیکه به چشم و هم چشمی می پردازد ، وضعیت زندگی خود را با دیگران مقایسه می کند و می خواهد چیزی از دیگران کم نداشته باشد و چه بسا به وضعیت مادی و اقتصادی خود نیز نیندیشد و بخواهد مثل دیگران داشته باشد و مانند دیگران رفتار کند ، بدون اینکه به پیامدهای آن در زندگی خود توجّه ای کند .

• چشم و هم چشمی معمولاً با حسادت نیز همراه است و فرد را به وادی اخلاق ناپسند نیز می کشاند ، علاوه بر اینکه در چشم و هم چشمی ممکن است اسراف نیز اتفاق بیفتد ، به این معنا که افراد چیزهایی را تهیه کنند که بیش از توانایی مالی آنهاست و حتی ضرورتی به داشتن آن وجود نداشته باشد ، کسیکه گرفتار چشم و هم چشمی می شود ، ممکن است به سرزنش همسر خود نیز بپردازد و او را به علت اینکه نمی تواند مانند دیگران زندگی کند ، توبیخ و سرزنش نماید و در نتیجه منشأ اختلاف خانوادگی نیز گردد .

 62-دهن بین بودن چه پیامدی در زندگی مشترک دارد ؟

پاسخ :

• انسان ها غالباً زمانی به ازدواج و تشکیل خانواده اقدام می کنند ، که به بلوغ سنی ، فکری و اجتماعی رسیده باشند و بتوانند زندگی مستقلی را بدون وابستگی به دیگران آغاز نمایند ، هر چند ممکن است در آغاز زندگی و پیدا کردن تجربه ی کافی هنوز مقداری از وابستگی به خانواده طرفین و جود داشته باشد ولی هدف آن است که به مرور زمان از میزان این وابستگی کاسته شود و به استقلال کاملی در زندگی دست یابند .

• فردی که در زندگی مشترک دهن بین است ، و بجای تصمیم گیریِ مستقل در ابعاد و جزئیات زندگی تحت تاثیر سخنان دیگران قرار می گیرد ، روند استقلال یابی در زندگی را به تاخیر می اندازد و دائماً چشمش به دهان دیگران است  و در اینصورت اگر راهنمایی نادرستی از دیگران دریافت کند ، می تواند در روند زندگی مشترک خویش ، مشکل و اختلال ایجاد نماید ، چون هنوز خود ، به تشخیص و تجربه ی کافی برای اداره ی زندگی خود نرسیده و مجبور است دائماً به توصیه دیگران عمل نماید و این توصیه ها ، در برخی موارد با واقعیت های زندگی او تناسبی نداشته و کار را به اختلاف با همسر می کشاند ، البته باید بحثِ مشورتِ سازنده با دیگران را از موضوع دهن بینی جدا کرد ، زیرا اینکار باعث رشد و پیشرفت در زندگی خواهد شد .

  61-صداقت چه نقشی در زندگی مشترک دارد ؟

پاسخ :

• صداقت به معنای راستی و راستگویی است ، که یک مرحله ی آن مربوط به زبان است که بر اساس آن ، انسان بر خلاف واقعیت سخن نمی گوید ، و مرحله ی دیگر آن مربوط به رفتار است که در اینصورت انسان ظاهر و باطنش یکی است یعنی بر خلاف آنچه می گوید و خودش را نشان می دهد رفتار نمی کند ، اولین تأثیر صداقت در زندگی ، ایجاد اعتماد است ، اعتمادی که اگر نباشد ، نمی توان در هیچ موضوعی به شریکِ در زندگی اطمینان نمود ، و از همین جاست که پنهان کاری آغاز می شود ، و لازمه ی پنهان کاری ، متوسّل شدن به دروغ گفتن در روابط بین فردی خواهد بود ، دروغ گفتنی که اگر آشکار گردد ، آبرو ریزی را نیز به دنبال دارد .

• صداقت یک صفت اساسی و کلیدی در زندگی است که اگر تحقق یابد ، اطمینان ، وفا داری و صمیمیت را نیز به دنبال دارد ، و آنگونه که گفته شده ، راستی و راستگویی موجب نجات و رهایی از بسیاری از مشکلات در زندگی خواهد بود ، و هنگامیکه زن و شوهر اهل صداقت باشند ، می توانند ، فرزندانی با صداقت نیز تربیت نمایند .

  60-گفتگو با همسر ، چه تأثیری در ایجاد فضای صمیمی در محیط خانواده دارد ؟

پاسخ :

• اصولاً انسان موجودی اجتماعی است و یکی از مصادیق اجتماعی بودن انسان ، ارتباط با همنوعان خویش است و نزدیکترین وسیله و برجسته ترین ابزاری که این ارتباط را ایجاد می کند ، زبان و سخن گفتن است ، انسان با زبان خویش آنچه را در ذهن دارد ، آشکار می کند و با آن ، احساسات خویش را بیان می نماید ، و از آنجایی که پس از ازدواج و تشکیل خانواده ، همسر ، نزدیکترین فرد در زندگی به انسان می باشد ، گفتگو با او مهمترین عامل برای ایجاد دوستی و صمیمیت میان آنها می باشد .

• بخش مهمی از این صمیمیت در فضای گفتگوی درون خانواده و با سخن گفتن با همسر تحقق می یابد ، انسان با این گفتگو ، دردها و مشکلات خویش را با همسر خویش در میان می گذارد ، و همسر با شنیدن آنها ، هم ، سنگِ صبور همسر خویش خواهد بود و هم ، می تواند مشاور خوبی برای او باشد ، و علاوه ، می تواند تکیه گاه و حامی همسر در تمام برنامه های زندگی باشد ، لذا ، اهمیت قائل شدن برای گفتگو و اختصاص زمان مناسبی برای این نوع از ارتباط ، جزء ضروری ترین کارها در زندگی مشترک می باشد و انسان نباید به خاطر کار ، یا هر برنامه ی دیگری از انجام این امر خودداری نموده و با بی اهمیتی از کنار آن عبور کند .

  59-آیا لازم است با همسر خویش در هر حالتی رفتار یکسانی داشته باشیم ؟

پاسخ :

• انسان دارای حالت متفاوتی است که در هر حالت ، نیازی دارد ، و لازم است به نیاز او در آن حالت توجّه کنیم ، انسان گاه خوشحال است و گاه ناراحت و غمگین ، گاه پر انرژی است و گاه خسته و خواب آلود ، گاه در رفاه است و گاه در تنگدستی و فشار زندگی ، گاه دارای علم و معرفت است و گاه علم و معرفت او کم است ، گاه خوشرو و خوش اخلاق است و گاه خشن و بد اخلاق ، گاه زرنگ و چابک است و گاه تنبل و سست و ...

• بدیهی خواهد بود که با افراد مختلف نمی توان برخورد یکسانی داشته باشیم ، و لازم است با هر فردی به مقتضای حال او رفتار کنیم ، آنچه که در همه حال مراعات آن توصیه می شود ، پرهیز از تنش و نزاع در زندگی است و هر چه به حفظ آرامش در زندگی کمک نماید مطلوب می باشد ، از طرفی صبر و شکیبایی به انسان کمک می کند که کارها به خوبی پیش رود و عجله و شتاب زدگی می تواند نتیجه ی نامناسبی به همراه داشته باشد .

58-چگونه به همسر خویش تذکّر دهیم ؟

پاسخ :

• تذکّر به معنای یاد آوری نمودن است ، به این معنا که ممکن است فردی از توجّه به چیزی غفلت نماید و یا دچار فراموشی گردد و ما بخواهیم با تذکّر دادن ، آن چیز را به یاد او بیاوریم ، و او را از غفلت و بی توجّه ای خارج سازیم ، در تذکرّ دادن به دیگران به ویژه ، به همسر خویش باید به چند نکته توجّه نماییم :

1. هر انسانی ممکن است دچار فراموشی و یا غفلت از موضوعی شود و بدیهی است که نیازمند تذکّر خواهد بود
2. تذکّر دادن نباید بیش از اندازه و زیاد از حد باشد ، زیرا ممکن است اثر خویش را از دست دهد و افراد در برابر تذکّر ما مقاومت کنند به خصوص کسانی که روحیه ی لجاجت در آنها باشد
3. شایسته است تذکّر دادن با لحنی آرام و احترام آمیز باشد و به صورت خصوصی صورت پذیرد و از تذکّر دادن به فردی در حضور دیگران خود داری کنیم
4. مناسب است تذکّر به صورت غیر مستقیم باشد و به اصطلاح به در بگوییم تا دیوار بشنود ، زیرا برای برخی از افراد ، خوشایند نخواهد بود که مستقیم مورد خطاب قرار گیرند

   57-آیا مقایسه ی همسر خویش با دیگران کاری نادرست است ؟

پاسخ :

• بطور کلی مقایسه را می توان به دو نوع مقایسه ی سازنده و مقایسه ی غیر سازنده ، تقسیم نماییم ، لذا نمی توان از آغاز حکم به نادرست بودن هر نوع مقایسه ای کنیم ، بطور کلی هر رفتاری که باعث سرزنش و تحقیر همسر انسان شود ، کاری نادرست است و هر عملی که موجب تشویق و ایجاد انگیزه در همسر انسان گردد ، کاری پسندیده است ، از سوی دیگر باید به شرایط همسر خویش و حساسیت های او  و ظرفیت پذیرش او نیز توجّه نماییم .

• از این رو می توان گفت ، اگر مقایسه ی همسر با دیگران ، موجب ایجاد انگیزه و تشویق همسر به انجام عمل و رفتاری مثبت گردد ، این مقایسه قابل پذیرش است ، ولی اگر مقایسه ی همسر با دیگران ، به شیوه ای غیر اخلاقی و  همراه با سرزنش و سرکوب همسر انسان صورت پذیرد ، این مقایسه کردن ، مورد تأیید نخواهد بود ، علاوه بر اینکه باید توجّه نمود ، برای انتقال یک پیام و موضوع به همسر ، در مواردی که حساسیت خاصی در میان است ، بهتر است از شیوه های غیر مستقیم بهره ببریم ، تا نتیجه ی مطلوبی را به دنبال داشته باشد .

 56-آیا باید تمام درخواست های همسر خویش را بر آورده نماییم ؟

پاسخ :

• در خواست هایی که یک فرد از همسر خود دارد ، تابع قوانین ، عرف ، اخلاق و شرع است ، اگر در خواست همسر ، یک در خواستی است که جزء حقوق لازم ، همسر انسان می باشد ، بدیهی خواهد بود که باید به آن توجّه نمود ، علاوه بر اینکه لازم است به توانایی همسر در بر آوردن آن توجّه و شرایط فعلی او در نظر گرفته شود ، ولی اگر در خواست همسر جزء حقوق لازم او نمی باشد و در عین حال درخواستی است که از نظر عرفی و اخلاقی مانعی در بر آوردن آن نمی باشد ، در اینجا نیز با توجّه به امکان و شرایط هر فرد ، می تواند مورد توجّه قرار گیرد ، و اگر در خواست همسر ، خواسته ای غیر اخلاقی و نامشروع می باشد ، در اینجا نباید مورد توجّه قرار گیرد ، ولی در عین حال شایسته است همراه با روشی اخلاقی و همراه با منطق و عقلانیت از انجام آن پرهیز گردد .

   55-عصبانیت چه آسیبی برای زندگی مشترک خواهد داشت ؟

پاسخ :

• هنگامیکه انسان دچار هیجان خشم می شود به خصوص اگر خشم شدیدی باشد ، کنترل او بر رفتارش ضعیف شده و کاهش پیدا می کند ، و پس از آن ، ممکن است رفتار های نادرستی از او سر بزند که در آینده موجب پشیمانی گردد ، هر انسانی در زندگی ، ممکن است گاهی دچار خشم بشود ولی خشمی که که کنترل آن در اختیار خودش است و پس از آن ، می تواند رفتاری منطقی از خود بروز دهد ، مثلا برخی در هنگام خشم سکوت می کنند ، برخی در هنگام عصبانیت دوست دارند تنها باشند ، و یا اینکه برخی ، از صحنه ای که موجب خشم آنان شده ، دوری می کنند ، در اینگونه موارد ، اتفاق نادرستی رخ نداده است .

• امّا اگر فردی در هنگام  خشم ، هر سخن زشتی را بر زبان می آورد ، و یا اینکه به نزاع و کتک کاری و فریاد زدن می پردازد ، و یا چیزی را پرتاب می کند ، اینها از مواردی است که هم خارج از عرف و اخلاق است و هم موجب نارضایتی خداوند را فراهم می کند و طبیعی خواهد بود که اطرافیان به خصوص اعضای خانواده را ناراحت نموده و آرامش خانه را بر هم می زند ، و اگر اینگونه رفتارها تداوم داشته و فردی به صورت دائم دارای چنین خشم و عصبانیتی باشد ، رفتاری ناهنجار و بیمار گونه است که نیازمند درمان خواهد بود ، و اگر چنین عصبانیتی درمان نگردد ، موجب بروز اختلاف میان دو همسر و گاه باعث طلاق و جدایی میان آنان می گردد .