گزیده ای از سخنان استاد شهید مطهری (ره)

(5)

و در جای دیگر قرآن کریم می‌فرماید: انَّ الصَّلوةَ تَنْهی‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَالْمُنْکرِ وَ لَذِکرُ اللهِ اکبَرُ .
در این آیه خاصیت نماز ذکر می‌شود، البته نماز حقیقی، نماز واقعی، نمازی که با شرایط و آداب صحیح صورت گرفته باشد. می‌فرماید اگر واقعاً انسان نمازخوان باشد و نمازِ درست بخواند خود نماز جلو انسان را از کار زشت و منکرات می‌گیرد. محال است که انسان نماز درست و مقبول بخواند و دروغگو باشد. محال است که انسان نماز صحیح و درست بخواند و دلش به طرف غیبت کردن برود. محال است که انسان نمازخوان درست و صحیح باشد و شرافتش به او اجازه بدهد که دنبال شراب برود، دنبال فحشاء برود، دنبال هر کار زشت دیگری برود. این، خاصیت نماز است که انسان را به سوی عالم نورانیت می‌کشاند.

آزادی معنوی(صفحه42)

گزیده ای از سخنان استاد شهید مطهری (ره)

(4)

ما در باب زکات می‌خوانیم:
وَ فی سَبیلِ الله یکی از راه‌های مصرف زکات راه خداست. راه خدا یعنی چه؟ هر راهی که راه شخص خودمان نبود و راه مصلحت عموم بود، آن را می‌گویند راه خدا.
شما پول خود را به یک فقیر می‌دهید یا خرج مسجد یا بیمارستان و یا مدرسه می‌کنید، می‌گویید در راه خدا یا برای خدا دادم. مگر به نفع خدا کسی پول می‌دهد؟! بدیهی است معنای این سخن این نیست که خدا مصرف کننده است بلکه هر چیزی که راه عموم باشد ما می‌توانیم آن را راه خدا بنامیم.

استاد مطهری، آشنایی با قرآن، ج 3، ص76

گزیده ای از سخنان استاد شهید مطهری (ره)

(3)

قرآن در باب نماز می‌گوید: انَّ الصَّلوةَ تَنْهی‏ عَنِ الفَحشاءِ والْمُنْکرِ نماز جلو فحشاء و منکر را می‌گیرد. نماز چگونه جلو فحشاء و منکر را می‌گیرد؟ نماز مگر پلیس است که وقتی شما می‌خواهید بروید دنبال یک کار زشت بیاید با باتومش جلو شما را بگیرد؟ نه، نماز عبودیت و بندگی است. نتیجه این عبودیت، ربوبیت و تسلط است و اقلّ درجه تسلط، تسلط بر نفس است.

استاد مطهری، آزادی معنوی، ص49

گزیده ای از سخنان استاد شهید مطهری (ره)

(2)

قوه خیال که یک جا نمی‌ایستد، از این شاخه به آن شاخه می‌رود و از اختیار انسان بیرون است، مثل آن پری است که به شاخه‌‏ای در بیابان آویخته باشد که ثابت نمی‌ماند. مولوی همین مضمون را به شعر درآورده:
گفت پیغمبر که دل همچون پری است‏
در بیابانی به دست صرصری است‏
آیا همه دل‌ها این‏جور است؟ ابداً. لابد خیال می‌کنید دل علی بن ابی طالب هم العیاذ بالله همین جور بود. خیر، این‏جور نبود. نه تنها علی بن ابی طالب، بلکه شاگردهای کوچک علی بن ابی طالب هم این‏جور نبودند. آیا اویس قرنی، عمار یاسر و کمیل بن زیاد نخعی این‏جور بودند؟ ابداً. و حتی کمتر از اینها را ما دیده‌ایم، در افرادی که ما در زمان خودمان دیده‌ایم. از این افراد ما زیاد دیده‌ایم که مالک قوه خیال خودشان و مسلط بر قوه خیال خودشان هستند یعنی توانسته‌اند این قدرت را در اثر عبودیت و بندگی خدا پیدا کنند که اگر بخواهند یک ساعت متوالی ذهن را به یک نقطه متمرکز کنند به طوری که در تمام این یک ساعت یک ذره ذهن به هیچ نقطه دیگری توجه پیدا نکند می‌توانند چنین کاری بکنند. این خودش قدرت و تسلط است و در نتیجه نزدیک‌شدن واقعی به خدای تبارک و تعالی پیدا می‌شود.

استاد مطهری، آزادی معنوی، ص66

گزیده ای از سخنان استاد شهید مطهری (ره)

(1)

یک نفر مسلمان، هم باید یک رابطه دائم و ثابت میان او و خدای خودش برقرار باشد و هم باید یک رابطه ثابت و دائم میان او و جامعه خودش برقرار باشد. بدون عبادت، ذکر و یاد خدا، مناجات با حق، حضور قلب، نماز و روزه نمی‌شود یک جامعه اسلامی ساخت و حتی خود انسان سالم نمی‌ماند. و همچنین بدون یک اجتماع صالح و یک محیط سالم، بدون امر به معروف و نهی از منکر، بدون رسیدگی و تعاطف و تراحم میان افراد مسلمان نمی‌شود عابد خوبی بود.

استاد مطهری، آزادی معنوی، ص80

دعای هشتم صحیفه سجادیه

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَعِذْنِی مِنْ کُلِّ ذَلِکَ بِرَحْمَتِکَ وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

خداوندا بر محمد و آل او درود فرست و من و همه مردان و زنان با ایمان را از این امور( اخلاق های نا پسند) در پناه خویش در آور ، ای مهربانترین مهربانان

پرهیز از اخلاق های ناپسند

هرچند در فرازهای قبل از یکایک اخلاق های ناپسند به خداوند پناه برده شد ولی در پایان دعا نیز به صورت یکجا از خداوند در برابر اخلاق و رفتارهای ناپسند طلب یاری گردیده و از انجام آنها به او پناه آورده شده است ، به تعبیر دیگر ، هر چند هر انسان مؤمنی لازم است از انجام اخلاق ناپسند اجتناب نماید ولی در عین حال نباید خود را از لطف و توجه الهی در این جهت بی نیاز دانسته و از خواستن توفیق در جهت دور شدن از رفتار های زشت غفلت نماید ، زیرا تا لطف خداوند شامل بنده اش نگردد ، در جهت رسیدن به کمال نیز ضعیف و ناتوان خواهد بود

تمت بعون الله تبارک و تعالی و الحمد لله رب العالمین

دعای هشتم صحیفه سجادیه

وَ نَعُوذُ بِکَ مِنَ الْحَسْرَةِ الْعُظْمَى ، وَ الْمُصِیبَةِ الْکُبْرَى ، وَ أَشْقَى الشَّقَاءِ ، وَ سُوءِ الْمَآبِ ، وَ حِرْمَانِ الثَّوَابِ ، وَ حُلُولِ الْعِقَابِ

خداوندا از بالاترین حسرت و بزرگترین مصیبت و سخت ترین بد بختی و بد ترین عاقبت و از محروم شدن از پاداش و نزول عذاب ، به تو پناه می برم

مصیبت بزرگ

انسان ممکن است در دنیا به سختی ها و بلاهایی گرفتار و در تنگناها و دشواری هایی قرار گیرد که طاقت و توان را از او بگیرد ولی در آخرت با داشتن ایمان و عمل صالح در آرامش و آسودگی ابدی باشد ، ولی اگر انسان در آخرت از ثواب و پاداش الهی به خاطر اعمال بد خویش محروم گردد و بجای آن به عذاب گرفتار شود ، این بالاترین حسرت و مصیبت است که باید از آن به خداوند پناه آورد ، هرچند ممکن است در دنیا در رفاه باشد زیرا رفاه دنیا به تنهایی ( بدون ایمان و عمل صالح) ضامن آرامش و آسودگی در آخرت نیست

دعای هشتم صحیفه سجادیه

وَ نعوذ بک ...  من مِیتَةٍ عَلَى غَیْرِ عُدَّة

خداوندا از اینکه بدون فراهم کردن توشه از دنیا بروم به تو پناه می آورم

بدون توشه

انسان برای رفتن به هر سفری نیازمند وسائلی است که در طول سفر خویش از آنها استفاده و نیازهای خود را برطرف نماید ، البته هر سفری نیازمند توشه ی مناسب خویش است ، در سفرهای دنیوی با توجه به طول سفر و شرایط آن ، لازم است وسائلی چون لباس ، خوراک ، پول ، مدارک و غیره را همراه داشته باشیم تا در هنگام لزوم از آنها بهره مند گردیم

در این راستا انتقال از این دنیا و پا گذاشتن به مراحل پس از مرگ و سفر به آخرت نیازمند توشه ای به نام تقوا و عمل صالح است ، بنابراین در دنیای دیگر نیازی به پول یا لباس و پوشاک نمی باشیم که بخواهیم همراه خود ببریم و اصولاً امکان بردن چنین چیزهایی وجود ندارد و فایده ای نیز نخواهد داشت لذا در دنیای دیگر تنها ایمان و عمل است که بکار انسان می آید نه چیز دیگر

بلی ، اگر از پول خود در دنیا به فقرا کمک نموده و یا در اختیار نیازمندان ، غدا و پوشاک قرار داده باشیم و از این طریق کار خیری انجام داده باشیم ، اینها تبدیل به عمل صالحی خواهد شد که توشه ی ما را در آخرت فراهم می آورد  ، در غیر اینصورت خرج کردن ، یا خوردن و پوشیدن به تنهایی و فقط برای گذران زندگی ، نمی تواند در آخرت دردی را از انسان دوا کند .

دعای هشتم صحیفه سجادیه

وَ نعوذ بک ...  مِنْ مَعِیشَةٍ فِی شِدَّةٍ

خداوندا از زندگی در حال دشواری و سختی به تو پناه می برم

دشواری و سختی

غالب انسان ها ازگذران زندگی در شرایط دشوار به ویژه شرایط مشکل اقتصادی دوری و پرهیز می کنند ، و خواهان زندگی آسان و تؤام با رفاه می باشند ، از سوی دیگر سختی ها و دغدغه های مادی زندگی  ، فرصت برای توجّه به معنویات را از انسان سلب می کند و چه بسا فشارهای زندگی زمینه ی لغزش برخی از انسان ها را نیز فراهم آورد

از این رو تلاش برای رها شدن از چنین حالتی ، تلاشی مطلوب به شمار می آید ، این تلاش گاهی پس از قرار گرفتن در سختی است و گاه پیش از دچار شدن به آن است به این معنا که انسان نگران حوادثی باشد که او را در شرایط سخت و دشوار گرفتار کند ، لذا دست به دعا بر داشته ، برای نجات از موقعیت های سخت زندگی از خداوند استمداد می جوید .

دعای هشتم صحیفه سجادیه

وَ نعوذ بک ... مِنَ الْفَقْرِ إِلَى الْأَکْفَاءِ

خداوندا از اینکه به انسانی مثل خودم اظهار نیاز کنم به تو پناه می برم

اظهار نیاز

انسان هنگامیکه در شرایط تنگدستی و فشار زندگی قرار می گیرد ، به دنبال راه چاره ای می گردد تا خود را از وضعیتی که دچار آن شده است نجات دهد ، و در چنین حالتی ممکن است به افرادی مراجعه کند که از آنها درخواست کمک نماید ، امّا این در خواست یاری از دیگران چه بسا به تحقیر و کوچک شدن او در نزد آنان بینجامد و عزت نفس او را از بین ببرد

هر چند هر انسانی باید در حال اختیار با برنامه ریزی مناسب به گونه ای زندگی کند که در چنین وضعیت سخت و دشواری گرفتار نشود ، ولی زمام همه ی امور در اختیار انسان نیست و چه بسا نا خواسته و خارج از اختیار انسان ، شرایطی پیش آید که او در انواع فشار های زندگی قرار دهد ، در اینجاست که استمداد از خداوند متعال برای پیش گیری و مدیریت شرایط ناخواسته می تواند سود مند و مؤثر باشد .