48-امام علی علیه السلام ، فلسفه ی ایمان به خداوند را چه موضوعی می دانند ؟

پاسخ :

• امام علی علیه السلام در نهج البلاغه فلسفه ایمان را ، پاک شدن انسان از (آلودگی) شرک بیان کرده اند (1) ، زیرا شریک قائل شدن برای خداوند ، نوعی آلودگی معنوی است و موجب می شود اعتقادات و باور های انسان از حقیقت توحید فاصله گیرد و روح انسان را به خرافات و امور غیر واقعی آلوده سازد .
• امام علی علیه السلام برای ایمان (2) سه مرحله ذکر میفرمایند : اول : معرفت قلبی ، به این معنا که دل خویش را با اعتقاد به اصول دین پیوند بزند ، دوم : اقرار زبانی ، به این معنا که به شهادتین ( شهادت به وحدانیت خداوند و شهادت به نبوت پیامبر صلی الله علیه و آله ) و فروع و شاخه های آن با زبان اعتراف کند ، سوم : با اعضا و بدن خویش به واجبات الهی مثل نماز ، روزه ، حج و غیره عمل کند (3)
• شرک را هم به دو نوع تقسیم کرده اند : (4)
• شرک بزرگ و آن شریک قائل شدن برای خداوند است ، خداوند در قرآن می فرماید : همانا کسانی که گفتند : عیسی پسر مریم ، خداست ، کفر ورزیدند ؛ در حالیکه مسیح به بنی اسرائیل گفت : خدا را بپرستید ، که پروردگار من و شماست ، همانا کسیکه به خداوند شرک ورزد ، خداوند بهشت را برای او تحریم می کند و جایگاه او دوزخ است و هیچ یار و یاوری برای او نخواهد بود (5)
• و شرک کوچک و آن به این معنا است که در کارهای خود همراه با خدا ، دیگران را نیز در نظر داشته باشد مانند آنچه در ریا و نفاق وجود دارد ، خداوند در قرآن می فرماید : " و بیشتر آنان به خدا ایمان نمى‏آورند مگر اینکه در حالت شرک قرار دارند " (6)
• این آیه، هم شامل حال مشرکان عصر پیامبر اسلام مى‏شود که در عین حال که خداى واقعى را قبول داشتند بتها را شریک او مى‏دانستند و هم شامل حال مسلمانانى مى‏شود که به خدا و پیامبر او ایمان دارند ولى ایمان آنها سست است و کارهاى شرک آمیز انجام مى‏دهند و مثلًا در نماز خود ریا مى‏کنند یا دیگران را در زندگى خود مؤثر مى‏دانند. شرک از نوع اول را شرک جلى یا شرک آشکار و شرک از نوع دوم را شرک خفى یا شرک پنهان مى‏نامند. (7)

-----------------------

1- فَرَضَ اللَّهُ الْإِیمَانَ تَطْهِیراً مِنَ الشِّرْک ( نهج‏ البلاغة حکمت 252(صبحی ‏الصالح)، صفحه ‏ى 512

2- وَ سُئِلَ عَنِ الْإِیمَانِ-  فَقَالَ الْإِیمَانُ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ-  وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْکَانِ ( نهج ‏البلاغة حکمت 227 (صبحی الصالح)  صفحه ى 508)

3-توضیح ‏نهج ‏البلاغة، ج 4    ، صفحه ‏ى 366

4-  المفردات فی غریب القرآن، ص: 452

5-مائده/72

6-یوسف/106

7-تفسیر کوثر، ج‏5، ص: 463