76-رابطه ی امام حسین علیه السلام با خواهرگرامیشان چگونه بوده است ؟

پاسخ :

• رابطه ی اعضای خانواده با یکدیگر مرهون نوع تربیتی است که توسط والدین در خانواده و در میان اعضای خانواده ایجاد شده است ، بنابراین خانواده می توانند به گونه ای عمل کنند که خواهران وبرادران در کودکی و به دنبال آن در بزرگسالی رابطه ی خوبی با یکدیگر داشته و می توانند به گونه ای رفتار کنند که برادران وخواهران رابطه خوبی با یکدیگر نداشته باشند ، لذا اگر در کتب تاریخی از علاقه ای که بین امام حسین علیه السلام و حضرت زینب علیها السلام وجود داشته می خوانیم ، باید آن را وابسته به تربیتی بدانیم که حضرت علی علیه السلام و حضرت فاطمه علیها السلام در میان فرزندان خویش ایجاد نمودند و این خود درس و الگویی تربیتی برای همه ی ما می باشد ، هنگامیکه ما تاریخ کربلا را مرور می کنیم ، بارها می بینیم که این خواهر بزرگوار نگران جان برادر بوده  و امام حسین علیه اسلام نیز در مقابل به ایشان تسلّی خاطر و آرامش داده است . و این حضرت زینب علیها السلام بوده که به خاطر مهر و محبتی که نسبت به برادر واهل بیت علیهم السلام وایمانی که به حقانیت آن جناب داشته ، به خوبی ، به رسالت و وظیفه ی خود پس از شهادت ایشان عمل نموده است .

75-چرا در زیارت امام حسین علیه السلام شهادت می دهیم که ایشان بر پا دارنده ی نماز بوده است ؟

پاسخ :

• نماز را می توان از ابعاد مختلف مورد توجه قرار داد ، یک جهت آن ، انجام وادای تکلیف الهی است ، جهت دیگر آن ابعاد اخلاقی و تربیتی آن است ، زیرا نماز روح تواضع و فروتنی در برابر خداوند وبه دنبال آن بندگان خداوند را در وجود انسان ایجاد می کند ، و از سوی دیگرموضوع برپا داشتن آن است ، تعبیر به برپا داشتن و نه خواندن ، که تعبیری مرسوم در بین ما می باشد ، به این معنا است که نماز از حالت ایستایی و یک عبادت فردیِ تنها خارج گردیده و در سطح جامعه،کلمه ی توحید و یکتایی و عبادت خداوند گسترش پیدا نماید ، که امام حسین علیه السلام چنین کاری را به انجام رساندند . و در صحنه ی کربلا نیز می بینیم آنحضرت به نماز ایستاده (1) و در گرماگرم نبرد با دشمن به عبادت خداوند توجه نمودند . لذا شهادت می دهیم (2)که ایشان نه تنها در طول زندگی شریف خود بلکه در کربلا نیز نماز را بر پا داشت .

------------------

1-منتهى الآمال فی تواریخ النبی و الآل ،ج‏2،ص:846

2-کامل الزیارات ،ص:209

74-توجّه به عبادت و نیایش در سیره ی امام حسین علیه السلام چگونه بوده است ؟

پاسخ :

• در مورد امام حسین علیه السلام و سایر ائمه معصومین علیهم اسلام باید گفت که تمام لحظات و حرکات وسکنات آن بزرگواران ، عبادت و بندگی خداوند بوده است ، امّا به عنوان نمونه ، سخنی است که از امام علیه السلام نقل شده که به حضرت عباس علیه السلام مأموریت دادند که از دشمن یک شب مهلت بگیرند ، تا در آن شب به عبادت وبندگی خداوند بپردازند ، و این موضوع به این معنا است که هدف ورسالت حضرت ، حرکت در مسیر بندگی است به گونه ای که در شبی که فردای آن به شهادت می رسند می خواهند رابطه ی معنوی با آفریننده ی خویش برقرار کنند ، سپس این جمله را می فرمایند که خداوند می داند ( واز درون من آگاه است ) که من نماز و تلاوت قرآن و دعای بسیار واستغفار را دوست می دارم (1) ، در این جمله ی امام حسین علیه السلام نیز این نکته ی مهم است که ایشان خداوند را شاهد به سرّ درون خویش می گیرد که عاشق عبادت وراز ونیاز با خداوند است . بنابراین امام حسین علیه السلام این درس را به ما می دهد که حتّی در حساس ترین لحظات نیز نباید خداوند را فراموش کرد و همواره خود را به او نیازمند ببینیم .

-----------------------

1-بحارالأنوار  ج   44   ص  391    باب 37

73-رعایت اخلاق و ادب در رابطه ی اصحاب و اهل بیت امام حسین علیه السلام با ایشان چگونه بوده است ؟

پاسخ :

ادب مقوله ای رفتاری و فرهنگی است که مطابق هنجارهای یک جامعه در انسان شکل می گیرد ولی باید توجّه داشت ، ادب بخشی از تربیتی است که هر فرد آن را از والدین و محیط افراد خویش از دوران کودکی دریافت می کند و در وجود او نهادینه شده وشکل می گیرد ، بنابراین ممکن است برخی از والدین در انتقال این مقوله ی فرهنگی وتربیتی به فرزندان خویش کوتاهی نموده ، و از این رو نتوانند فرزندان دارای ادبی تربیت کنند ، امام صادق علیه السلام می فرمایند : بهترین چیزی که پدران برای فرزندان خویش به ارث می گذارند ؛ ادب است نه مال ، زیرا ادب ماندگار است ولی مال ناپایدار است (1) از این رو می بینیم ، آنچه در سیره ی تربیتی اهل بیت علیهم السلام است ، آموزش آداب به فرزندان و در ادامه به یاران خویش است ، یکی از جلوه های این ادب را در جریان عاشورا در رابطه ی بنی هاشم و اصحاب امام علیه السلام با ایشان مشاهده می کنیم ، مثلاً جناب حرّ با اینکه موجب محاصره و نگاه داشتن امام علیه السلام در کربلا بوده ، هم در خواست عفو و بخشش می کند و هم برای رفتن به میدان ادب نموده و از حضرت اجازه می گیرد (2) و یا اینکه حضرت ابو الفضل العباس علیه السلام با شجاعتی که داشته ، از پیش خود دست به عملیاتی نمی زده و برای جنگیدن با دشمن از امام خویش اجازه می گیرد (3) که همه ی اینها جلوه هایی از اخلاق و ادب در سیره ی اصحاب و اهل بیت امام حسین علیه السلام است .

------------------

1-قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ خَیْرَ مَا وَرَّثَ الْآبَاءُ لِأَبْنَائِهِمُ الْأَدَبُ لَا الْمَالُ فَإِنَّ الْمَالَ یَذْهَبُ وَ الْأَدَبَ یَبْقَى‏(الکافی   ج  8     ص150)

2-بحار الانوار ج 44 ص 319

3-بحارالأنوار ج : 45 ص : 41

 72-غیرتمندی در سیره ی امام حسین علیه السلام چگونه بوده است ؟

پاسخ :

• غیرت را که به مردانگی ، مروّت و حفظ ناموس ، معنا نموده اند ، یکی از فضائل اخلاقی می باشد و رسول خدا صلی الله علیه وآله آن را از جمله ی ایمانِ انسان معرفی نموده است (1) امام صادق علیه السلام می فرمایند : خداوند متعال دارای غیرت است و هر انسان غیوری را دوست می دارد و خداوند به خاطر غیرتی که دارد ، زشتی های آشکار و پنهان را تحریم نموده است (2) در این راستا ، می توان غیرتمندی را در سیره ی امام حسین علیه السلام نیز مشاهده نمود ، و مهمترین غیرت امام در رابطه با حفظ دین و حاکمیت انحرافی دین در جامعه است ، ایشان در باب حرکت و قیام خویش می فرمایند : من از روی شرارت و هوی و هوس ویا ظلم وفساد قیام نکرده ام ، بلکه برای اصلاح در امت جدم قیام نموده ام و می خواهم امر به معروف ونهی از منکر نمایم ، و می خواهم به سیره ی جدّم و پدرم علی بن ابی طالب علیه السلام عمل کنم (3) و یکی دیگر از جلوه های غیرتمندی امام علیه السلام را در روز عاشورا می توان مشاهده نمود که وقتی حضرت دیدند ، دشمن قصد خیام حرم را دارند با صدای بلند فرمودند : ای پیروان آل ابوسفیان ، اگر دین ندارید و از آخرت هراسی ندارید لا اقل در دنیای خویش آزاده باشید . ! (4)

-------------------

1-الْغَیْرَةُ مِنَ الْإِیمَان(بحارالأنوار ج : 68 ص : 342)

2-إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى غَیُورٌ یُحِبُّ کُلَّ غَیُورٍ وَ لِغَیْرَتِهِ حَرَّمَ ‏الْفَوَاحِشَ ظَاهِرَهَا وَ بَاطِنَهَا( الکافی ج : 5 ص : 535)

3-بحار الانوار ج 44 ص 329

4-اللهوف ص119

71- عذر پذیری و توبه پذیری در سیره ی امام حسین علیه السلام چگونه بوده است ؟

پاسخ :

• امام حسین علیه السلام به عنوان ولی خدا و امام معصوم مظهر صفات الهی در وجود خود است ، و همانگونه که خداوند عذر بندگان و توبه ی آنان را اگرخالصانه باشد می پذیرد ، وجود امام معصوم علیه السلام نیز چنین است ، در دعای جوشن کبیر خداوند را چنین خطاب می کنیم : " یَا مَنْ یَقْبَلُ عُذْرَ التَّائِبِین‏" : ای کسیکه عذر توبه کنندگان را می پذیری (1) در صحنه ی کربلا چنین رفتاری را از امام حسین علیه السلام مشاهده می کنیم ، هنگامیکه حرّبن یزید  راه را بر امام بست و مانع خروج ایشان از صحنه ی کربلا شد ولی پس از آگاه شدن از اشتباهی که نموده بود با حالت شرمندگی به نزد امام آمد و از امام سؤال نمود آیا توبه ای برای من می باشد ؟!  که امام حسین علیه السلام پاسخ مثبت به او دادند (2) ، بنابر این درسی که از امام حسین علیه السلام می گیریم آن است که عذر پذیر دیگران باشیم و در این جهت اقتدا به امام خویش نماییم .

--------------------

1- دعای جوشن کبیر بخش 63

2-تاریخ الأمم و الملوک ،ج‏5،ص:428

70-وفاداری یاران امام حسین علیه السلام چگونه بوده است ؟

پاسخ :

• وفا داری به معنای به جا آوردن عهد وپیمان ، و پایداری در دوستی ، از این رو اگر کسی بخواهد در مورد وفا داری یاران واصحاب امام حسین علیه السلام بگوید ، خود نیازمند کتاب و مقالاتی گسترده است ، در اینجا اکتفا می کنیم به سخن ایشان که خطاب به یاران خویش فرمودند :  " من اصحابی با وفاتر و بهتر از اصحاب خود سراغ ندارم و اهل بیتی نیکوکارتر و صمیمی تر از اهل بیت خود نمی شناسم "  و با توجه به اینکه امام معصوم هیچ سخنی را بی جهت وبی دلیل نمی گوید ، این سخن حاکی ازعمق وفاداری یاران ایشان است ، یارانی که وقتی حضرت به آنان اجازه رفتن داد ، آنان گفتند : اگر هزار بار زنده شویم وبمیریم ، هر گز دست از شما بر نمی داریم (1) ، و تمام این ها ریشه در حقانیت مکتب امام و نفوذ یک رهبر الهی در دل یاران خویش دارد  .

-----------------

1-بحار الانوار ج 44 ص 393