دعای هشتم صحیفه سجادیه

وَ نَعُوذُ بِک مِنْ ... فِقْدَانِ الْکفَافِ

خداوندا من به تو پناه میبرم از اینکه کفاف در زندگی (مقداری که کافی است) را از دست بدهم

در حد کفایت

کفاف یعنی مقداری که در زندگی برای انسان کافی است به تعبیر دیگرانسان به اندازه ای که مورد نیاز اوست داشته باشدو مصرف نماید نه آنقدر کم که دچار فقر بشود و نه آنقدر زیاد که مبتلا به اسراف گردد بنابراین به اندازه داشتن (حد کفایت) در این فراز از دعا مورد نظراست .

این مقدار از داشتن و دارایی و دستیابی به امکانات ، از نظر تربیتی نیز برای انسان می تواند مفید باشد زیرا زیاد داشتن ، ممکن است برخی از انسان ها را به طغیان وادارد و فقر نیز ممکن است زمینه لغزش انسان را فراهم نماید ، از این رو در حد کفایت داشتن منافاتی با رفاه در زندگی ندارد و هر کس با توجه به شرایط زندگی و اقتصادی خودش ، می تواند به اندازه ای داشته باشد که نیازهایش برطرف گردد ، نه در سختی و نداشتن گرفتار شود و نه به زیاده روی واسراف دچار گردد بلکه در حد تعادل داشته باشد.

دعای هشتم صحیفه سجادیه

وَ نَعُوذُ بِکَ مِنْ تَناوُلِ الإسراف

(خداوندا) از زیاده روی و اسراف به تو پناه می برم

اسراف که عبارت از حد گذشتن و  زیاده روی در کاری است هم در مسائل مادی قابل تصور است و هم در مسائل غیر مادی  ، در مسائل مادی به این است که انسان چیزی را بیش از نیاز خود  ، استفاده و مصرف کند و در مسائل غیر مادی به هرگونه زیاده روی در استفاده از چیزی اطلاق می گردد ؛ مثلاً زیاده روی در محبت یا توجه به دیگران به گونه ای که انسان را از توجه و محبت کردن به کسانی که نیاز مند آن هستند باز دارد

در این فراز که از اسراف نمودن به خداوند پناه برده می شود ، در حقیقت استمداد و کمک از پروردگار عالم است که زمینه تعادل و میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط را برای انسان فراهم کند و علاوه به این بینش راهنمایی نماید که هر چیزی را درست و بجا ، بدون زیاده روی و تفریط مورد استفاده قرار دهد

اسراف کردن در اسلام یک ویژگی و اخلاق ناپسندی است که باید از آن پرهیز نمود که هم برای فرد آسیب هایی به همراه دارد و هم در جامعه اثرات نامطلوبی از خود برجای می گذارد که یکی از پیامدهای اسراف : هدر رفتن منابع و امکانات و محروم ماندن گروهی از افراد جامعه از نیازمندیهای خود است که با جلوگیری از اسراف و توزیع عادلانه و منصفانه سرمایه میتوان همه اقشار جامعه را از آنها بهره مند نمود