سفارش های رسول خدا صلی الله علیه و آله به امیر مؤمنان حضرت علی علیه السلام
(16)
چشم های گریان
در این بخش به یک حالت عاطفی در وجود آدمی اشاره می کند که در جهان آخرت برای انسان پیش می آید که نتیجه ی اعمال او در این دنیا می باشد و آن اشک ریختن بخاطر گناهانی است که انجام داده است به تعبیر دیگر اشک ریختن همان حالت پشیمانی است که در آخرت برای انسان پدید می آید ولی این گریه کردن در آنجا برای او سودی ندارد مگر اینکه در دنیا برای گناهان خود اشک بریزد و توبه کند
- نخست به این موضوع اشاره می شود که هر چشمی در آخرت گریان است مگر سه چشم ، نخست چشمی که در راه خدا ، بیدار مانده و نخوابیده است ، این بیدار ماندن در راه خدا مفهوم عامی است که بر کارهای خدا پسندانه ی بسیاری دلالت می کند ، اعمالی چون : نماز شب ، مراقبت از بیماران ، مراقبت از مرزهای مسلمانان و هر کاری که نفعی برای بندگان خدا در آن است که نیاز به بیدار ماندن در شب داشته باشد ، و نتیجه ی آن در آخرت این است که چنین فردی مورد توجّه خداوند قرار می گیرد و چشم او روشن خواهد شد
- دومین چشمی که در آخرت گریان نیست ، چشمی است که از حرام های الهی فروکاسته شود ، البته باید توجّه داشت مفهوم فروکاستن چشم ، گاهی به عضوِ دیدن یعنی چشم دلالت دارد و بر این اساس انسان به چیزهایی که حرام است نگاه نمی کند وگاه فروکاستن چشم به خودداری کردن و دست برداشتن از کاری دلالت دارد و بر اساس آن انسان از هر کار حرامی دست برمی دارد( چشم می بندد) چه مربوط به نگاه کردن باشد و چه مربوط به هر کار دیگری مثل شنیدن ، گفتن ، رفتن و ...
- سومین چشمی که در قیامت گریان نیست ، چشمی است که در دنیا از ترس خداوند ، اشکش جاری شود ، مقصود از ترس در اینجا ترس از مجازات خداوند یا ترس از خشم و عذاب الهی است که البته این ترس برای کسی است که به خداوند ، وعده ها و تهدید هایی که خداوند در قرآن نموده است ایمان داشته باشد ، درفرازی از زیارت امین الله چنین می خوانیم که : «خداوندا ! به کسی که از ترس تو گریان گردد ، رحم خواهد شد » (1) در اینجا مناسب است به گریه ی دیگری که در آخرت برای انسان سودمند است اشاره شود و آن گریه بر مصائب امام حسین علیه السلام است ، در روایتی از پیامبر صلی الله علیه و آله است که به دخترگرامیشان حضرت فاطمه علیها السلام فرمودند : ای فاطمه ! هر چشمی در قیامت گریان است مگر چشمی که بر مصیبت امام حسین علیه السلام گریسته باشد که آن در قیامت به نعمت های بهشتی شاد و خندان است (2)
پیامبر صلی الله علیه و آله به امیر مؤمنان علیه السلام فرمودند :
یا علی ! هر چشمی در قیامت گریان است مگر سه چشم : چشمی که در راه خدا بیدار بماند ، چشمی که از حرام الهی فرو کاسته شود ( وبه آن نگاه نکند ) و چشمی که از ترس خداوند اشک ریزان گردد (3)
------------------------
1-وَ عَبْرَةَ مَنْ بَکَى مِنْ خَوْفِکَ مَرْحُومَة( زیارت امین الله )
2-یَا فَاطِمَةُ کُلُّ عَیْنٍ بَاکِیَةٌ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلَّا عَیْنٌ بَکَتْ عَلَى مُصَابِ الْحُسَیْنِ فَإِنَّهَا ضاحِکَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ بِنَعِیمِ الْجَنَّةِ(بحارالأنوار ج : 44 ص : 293)
3-یَا عَلِیُّ کُلُّ عَیْنٍ بَاکِیَةٌ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلَّا ثَلَاثَةَ أَعْیُنٍ عَیْنٌ سَهِرَتْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ عَیْنٌ غُضَّتْ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ وَ عَیْنٌ فَاضَتْ مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ( تحف العقول ص 10)
