امام علی علیه السلام
کسیکه بداند سخن او از عملش محسوب می شود ، سخن گفتن او اندک شود مگر در چیزی که ضروری ومهم است
من علم أنّ کلامه من عمله قلّ کلامه إلّا فیما یعنیه
نهج البلاغه
- عمل ، به رفتاری گفته می شود که از انسان صادر می شود و انسان در برابرآن مسئول باشد ، بنابراین عمل و رفتار تنها حرکاتِ دست و پا وسایر اعضای بدن نیست ، بلکه سخنانی که از دهانِ انسان بیرون می آید ، از جمله ی مهم ترین اعمال و رفتار آدمی به حساب می آید
- از آنجایی که زبان و سخن مهمترین ابزار ارتباط انسان با دیگران است ، و بسیاری از منافع و یا امور زیان بار از طریق زبان و سخنان انسان به فرد یا جامعه می رسد ، لذا توجّه به محتوای سخن و سودمند بودن یا زیان بار بودن آن اهمیت پیدا می کند
- اینکه تصورکنیم ، حرفی که از دهان انسان خارج می شود ، یک موضوع کم اهمیت است وارزش چندانی ندارد ، باعث می شود که هر حرفی بر زبان انسان جاری شود و به نتیجه ای که سخنانِ انسان درروابط انسانی و مناسبات بین فردی می تواند داشته باشد ، بی توجّه باشیم
- بخش مهمی از خود سازی به مراقبتِ انسان از زبان و محتوای آن مربوط می شود لذا در مباحث اخلاقی توصیه به تأمّل واندیشه پیش از گفتار و کم گویی و سنجیده سخن گفتن شده ، تا از سلامت اخلاقی بهره مند شویم
پرسش: چرا سخن گفتن جزئی از عمل انسان به حساب می آید ؟
پاسخ : زیرا سخن گفتن ، یک عمل و رفتاری است که توسط زبان از انسان صادر می شود و انسان در برابر نتیجه و سود و زیانی که از آن حاصل می شود ، مسئولیت دارد