66-امام علی علیه السلام ، چه حکمتی برای امانت ذکر نموده اند ؟

پاسخ :

• امام علی علیه السلام در حکمت 252 نهج البلاغه ، فلسفه ی امانت داری و توصیه ی به آن را ، نظمِ اجتماعی دانسته اند ، به این معنا که امانت داری با تمام مصادیق مادی و معنوی که می توان برای آن تصوّر نمود ، مبتنی بر اعتماد و صداقتی است که میان مردم وجود دارد ، و اگر این اعتماد که یک سرمایه ی اجتماعی است از بین رود و یا کاهش پیدا کند ، دیگر امرِ اُمّت سامان نمی یابد (1) و باعث هرج و مرج میان مردم و در سطح جامعه خواهد شد ، امام صادق علیه السلام فرمودند : خداوند (عزیز و بزرگ) هیچ پیامبری را نفرستاد مگر با راستگو بودن و رساندنِ امانت به نیکوکار و بدکار (2)
• در برخی از نسخه های نهج البلاغه به جای لفظ امانت ، امامت ذکر شده است ، در اینصورت معنای عبارت چنین می شود که : خداوند امامت را موجب نظمِ امّت و سامان گرفتن جامعه قرار داده است (3) ، چون نداشتن امام و پیشوا موجب هرج و مرج و به هم ریختن نظمِ جامعه خواهد شد ، و امامت اهل بیت علیهم السلام جلوه ی کامل این موضوع خواهد بود ، و در فراز بعدی امام علی علیه السلام می فرمایند : و خداوند اطاعت ( از امام و پیشوا ) را بزرگداشت امامت قرار داده است (4) ، چون اگر از امام و پیشوا اطاعت و فرمانبرداری نشود ، امر و فرمان امامت ، بزرگ داشته نشده ، و جامعه سامان نمی یابد . در قرآن کریم پس از دستور به اطاعت از خدا و پیامبر (ص) ، فرمان به اطاعت از اولی الامر ( صاحبان فرمان) شده است(5) و آنگونه که در روایات وارد شده مقصود از آنان امامان معصوم می باشد . (6)

-------------------

1-وَ الْأَمَانَةَ نِظَاماً لِلْأُمَّةِ  (نهج‏ البلاغة حکمت 252(صبحی ‏الصالح)، صفحه ‏ى 512)

2-عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ یَبْعَثْ نَبِیّاً إِلَّا بِصِدْقِ الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ (الکافی ج 2 ص 104)

ِ3-وَ الْإِمَامَةَ نِظَاماً لِلْأُمَّةِ

4-ِ وَ الطَّاعَةَ تَعْظِیماً لِلْإِمَامَةِ (نهج‏ البلاغة حکمت 252(صبحی ‏الصالح)، صفحه ‏ى 512)

5-نساء/59

6-بحار الانوار ج 23 ص 286 باب 17