55-در نهج البلاغه چه حکمتی برای نهی از منکر ، ذکر شده است ؟

پاسخ :

• منکر به هر کاری که زشت و ناپسند است اطلاق می شود (1)، نهی از منکر به عنوان یک وظیفه ی واجب به معنای باز داشتن دیگران از کارهایِ زشت می باشد ، امام علی علیه السلام حکمت واجب شدن آن را باز داشتن افراد سفیه و نادان از کارهای زشت دانسته اند (2) ، هرچند انجام کارهای زشت اختصاصی به افراد سفیه و نادان ندارد ولی شاید بتوان گفت غالباً افرادی که به انجام کارهای زشت روی می آورند چنین افرادی هستند ، زیرا هر چه علم و معرفت انسان افزوده شود و از عاقبت و نتیجه کارهای ناپسند آگاه گردد ، کمتر به سمت بدی ها روی می آورد .
• البته باید توجّه داشت ، برای تاثیر امر به معروف و نهی از منکر ، باید همواره به حساسیت و ظرافت هایی که در انجام این وظیفه وجود دارد توجّه نمود ، تا از اینکار نتیجه ی مناسبی دریافت کرد ، در غیر اینصورت چه بسا نتیجه ی عکس در بر خواهد داشت ، لذا برای نتیجه بخش بودن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی بیان کرده اند از جمله : شناختن مواردی که واجب است از مواردی که واجب نمی باشد ، احتمال تاثیر داشتن آن ، فردی که منکر(حرام و گناه) را انجام می دهد اصرار بر اینکار داشته باشد ، نبودن مفسده و ضرری قابل توجّه در اینکار (3)

--------------------

1-منکر در لغت به هر چه در شرع آن را قبیح یا حرام و مکروه دانسته اند اطلاق می شود (لسان ‏العرب، جلد 5، صفحه‏ ى 232 (

2- وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ رَدْعاً لِلسُّفَهَاءِ (نهج‏ البلاغة حکمت 252(صبحی ‏الصالح)، صفحه ‏ى 512)

3-تحریر الوسیله ج1 ص 467