13-از دیدگاه نهج البلاغه حالت پرهیزکاران در سختی ها ، ناگواری ها و خوشی ها چگونه است ؟

پاسخ :

• دنیایی را که در آن زندگی می کنیم ، همیشه حالات یکسانی ندارد ، هم عوامل آرامش بخش و آسایش آفرین در آن یافت می شود و هم عوامل اضطراب انگیز و تنش آفرین در آن وجود دارد ، بدیهی خواهد بود انسان نیز به اعتبار حالات مختلف دنیا ، حال او نیز تغییر نموده و از این تغییرات اثر می پذیرد ، اینکه در این تغییرات ، انسان چگونه باشد تا به نفع و سود مادی و معنوی او تمام شود ، مسئله ی مهمی می باشد ، امام علی علیه السلام در توصیف حالات پرهیزکاران ، نمونه و الگویی را برای این امور ذکر می فرمایند ؛ ایشان می فرمایند ؛ آنان در امور اضطراب انگیز و تنش زا از ویژگی "وقار" بهره مند هستند ، یعنی از ثباتِ نفس و آرامش برخوردارند (1) البته باید توجّه داشت که این آرامش فرع بر معرفتی است که پرهیزکاران به خداوند داشته و به نظام فکری و اعتقادی آنان بر می گردد ، زیرا آنان دائماً خویش را در حال آزمون الهی دانسته و می دانند که این امور اضطراب انگیز رفتار انسان را در معرض محک و آزمایش قرار داده و بر حکمت و مصلحتی استوار است که انسان مؤمن در صورت آرامش می تواند از آنها سر بلند بیرون آید.
• پرهیزکاران در ناگواری ها و اموری که برای آنها ناخوشایند است از ویژگی "صبر" بهره مند هستند ، و این صبر است که باعث می شود که انسان آنچه را برای او ناخوشایند است ، بتواند تحمّل کند و با آن کنار آید تا از کنار آن به سلامتی عبور کند ناراحتی هایی چون مرگ عزیزان ، مشکلات اقتصادی ، بیماری ها و مسائل دیگر
• امّا در دنیا درکنار سختی ها و دشواری ها ، رفاه و آسایش هم یافت می شود که پرهیزکاران در اینگونه موارد به سپاسگزاری و شکرگزاری از نعمت های خداوند روی می آورند و خوشی ها باعث نمی گردد ، حالت غفلت و بی خبری بر آنان چیره گردد و صاحبِ نعمت را فراموش نمایند . (2)  

----------------------

1-منهاج ‏البراعة فی‏ شرح ‏نهج ‏البلاغة(الخوئی)، ج 12   ، صفحه ‏ى 151

2- فِی الزَّلَازِلِ وَقُورٌ وَ فِی الْمَکَارِهِ صَبُور وَ فِی الرَّخَاءِ شَکُور(خطبه 193 نهج ‏البلاغة(صبحی ‏الصالح)، صفحه‏ ى 306)