72-افراط و تفریط در توجّه به خواسته ها و نیازهای افراد خانواده ، چه پیامدی را به دنبال خواهد داشت ؟

پاسخ :

• توجّه به نیازِ اعضای خانواده ، زمانی مطلوب است که در نقطه ی تعادل قرار گیرد ، و از افراط و تفریط به دور باشد ، مقصود از توجّهِ افراطی ، توجّه ای است که بیش از نیاز واقعی افراد باشد و ادامه ی آن ، توقّع و انتظاری را در فرد ایجاد می کند که به صورت عادتی برای او در می آید ، بگونه ای که اگر روزی نتواست در آن حد به او ، توجّه نماید ، از او شاکی می شود و به او اعتراض می کند .

• و مقصود از تفریط در توجّه به نیازِ خانواده ، توجّه ای است که از نیاز واقعی او کمتر باشد ، بگونه ای که پاسخگوی تمام نیاز او نباشد ، و از این جهت مانند غذا دادن به فرد گرسنه ، به اندازه ای است که او را سیر نکند و نیاز او را به غذا برطرف نکند ، که با ادامه ی این رفتار ، کمبود هایی در فرد ایجاد می شود که ممکن است برای تأمین آنها به محیط خارج از خانواده تمایل پیدا کند .

  71-انسان تا چه اندازه در سعادت یا عدم سعادت خانواده ی خود تأثیر دارد ؟

پاسخ :

• اصل اینکه انسان در این دنیا خوشبخت یا بدبخت شود ، در اختیار خود اوست ، امّا در عین حال هر انسانی از دیگران و محیط خود تا اندازه ای تأثیر می پذیرد ، و میزان اثر پذیری هر فرد بستگی به معرفت و شخصیتی است که دارد ، برخی زیاد ، تأثیر می پذیرند و برخی کم تحت تأثیر قرار می گیرند ، از سوی دیگر برخی شخصیتی اثر گذار داشته و برخی شخصیت تأثیر پذیر دارند .

• بنابراین کاملاً امکان دارد ، فردی سعادتمند شود ولی همسر و فرزندان او بی بهره از سعادت باشند ، و یا فردی سعادتمند نشود ولی همسر و فرزندان او سعادتمند گردند ، آنچه که در این میان مهم است آن است که کسیکه خواهان سعادت است ، شایسته است تلاش کند ، همسری برای خود انتخاب نماید که در مسیر سعادت یار و همراه او باشد ، چون اعتقادات و اخلاق همسر در خود او و فرزندانش ، تأثیر گذار خواهد بود .

   70-در مدیریت خانواده به چه نکاتی باید توجّه نمود ؟

پاسخ :

-در مدیریت خانواده شایسته است به چند چیز توجّه شود ، از جمله :

• لازم است به توانایی مادی و معنوی خود ، توجّه نموده ، کاری را بیش از توانایی خود ، که قادر به برآوردن آن نمی باشد ، انجام ندهد

• به نیازهای واقعی خانواده ی خود ، توجّه نموده و سعی در برآوردن آنها نماید ، این نیازها شامل نیازهای مادی و معنوی است ، از این رو شایسته است به هر دو گروه از نیازها توجّه شود ، نه اینکه به نیاز مادی آنها توجّه کند و کاری به نیازهای معنوی آنان نداشته باشد و یا به تامین نیازهای معنوی آنان توجّه کند و از تامین نیازهای مادی آنان غفلت نماید .

• کارها و برنامه هایی که خارج از خانواده دارد ، مانع بر آوردن نیازهای خانواده ی خود نشود ، و بگونه ای نباشد که از توجّه به نیازهای خانواده ی خود غفلت نماید و تمام دغدغه ی او ، کار و برنامه های خارج از خانواده باشد

   69-مقصود از وابستگی و پایبندی به خانواده ، چیست ؟

پاسخ :

• هنگامیکه انسان ازدواج می کند و تشکیل خانواده می دهد ، تعهّد جدیدی در زندگی او ایجاد می شود و به موازات آن مسئولیت هایی به عهده ی او می آید که تا به حال ، آن را تجربه نکرده بود ، و آن مسئولیت همسری و در ادامه مسئولیت پدری یا مادری است ، هنگامیکه انسان زندگی مستقلی را آغاز می کند ، علاوه بر وابستگی به خانواده ای که در آن بزرگ شده بود ، خود صاحب خانواده ای شده که وابستگی تازه ای را برای او پدید می آورد ، این احساس تعلّق به همسر و سپس به فرزندان ، نقطه ی عطفی در زندگی و آینده ی اوست و بسیاری از موفقیت هایی را که در آینده نصیب او می شود ، در دایره ی خانواده ی جدید او رقم می خورد .

• وابستگی به همسر ، بر اساس جاذبه ای است که خداوند میان زن و مرد قرار داده و ثمره ی آن فرزند یا فرزندانی است که خداوند نصیب آنان نموده است ، نتیجه ی این وابستگی ، آن است که انسان ، پایبند به آنها می باشد و برای رشد و هدایت و تکامل آن از هیچ تلاشی فرو گذار نبوده و دلبستگی های خارج از خانواده را بر دلبستگی به آنان ترجیح ندهد و سعی کند بهترین زمان زندگی خویش را با آنان بگذراند ، زیرا زمانی که قبول کرد که ازدواج نماید ، در حقیقت پیمان بسته که همیشه در کنار آنان باشد و از هیچ گونه حمایت مادی و معنوی در حق آنان کوتاهی ننماید .

   68-مقصود از آینده نگری در زندگی مشترک ، چیست ؟

پاسخ :

• مقصود از آینده نگری ، پیش بینی وضعیت زندگی در روزها و سال های بعد با توجه به شرایط زمان می باشد ، این شرایط می تواند شرایط مادی و معنوی ، جسمی و روحی ، فردی و اجتماعی باشد ، اگر انسان چنین پیش بینی را برای آینده نداشته باشد ، ممکن است در شرایط سخت و دشواری قرار گیرد که نتواند راه حلی برای آن بیابد ، نداشتن پیش بینی برای آینده مانند رفتن به سفری طولانی بدون بردن وسایل مورد نیاز می باشد ، چون ممکن است در سفر به آنها نیازمند شود و هیچ کسی را نیز نیابد که به او کمک نماید .

• بخشی از آینده نگری مربوط به دو همسر و بخشی از آن مربوط به فرزندان می شود ، انسان آینده نگر به شرایط جسمی خود و خانواده ی خود در آینده فکر می کند ، زیرا به مرور زمان قوای جسمی انسان کاهش پیدا می کند و دیگر توانایی دوران جوانی را ندارد ، شخص آینده نگر ، پیش بینی حوادث ناخواسته چون بیماری و از کار افتادگی را نیز می کند و برای چنین روزهایی ، پس انداز و ذخیره ای را در نظر می گیرد ، فرد آینده نگر به فکر فردای پس از مرگ خود و آینده ی همسر و فرزندان خویش بوده و برای اداره ی زندگی آن در چنین صورتی ، پیش بینی لازم را می نماید .

• شخص آینده نگر ، سرمایه ی محدود خود را در کارهای غیر ضروری که به آنها نیازی ندارد ، صرف نمی کند و با اسراف و ولخرجی و خوش گذرانی های بیهوده ، سرمایه ی خود را هدر نمی دهد ، فرد آینده نگر سرمایه ی محدود خود را صرف تهیه و خرید اشیاء تجملّی و چیز هایی که هیچ نقش مؤثری در کار و زندگی او ندارد ، نمی نماید ، انسان آینده نگر برای ادامه ی زندگی به نیاز مندی های واقعی خود توجّه دارد و زندگی خود را با دیگران مقایسه نمی کند و نمی گوید هر چه دیگران داشتند من هم باید داشته باشم .

  67-محدوده ی گذشت در زندگی مشترک تا کجا می باشد ؟

پاسخ :

• گذشت از خطا و لغزش دیگران یک رفتار پسندیده ی اخلاقی است که به آن نیز توصیه شده است ، و اصولاً بدون گذشت ، زندگی کردن با دیگران بسیار دشوار خواهد شد زیرا کمتر انسانی است که در زندگی دچار خطا و اشتباه نگردد و اگر قرار باشد به خاطر هر خطایی که از دیگران سر می زند ، ارتباط خود را با آنان قطع نماییم ، در عمل ما تنها خواهیم ماند ، علاوه بر اینکه باید در نظر داشته باشیم که ما نیز نباید خود را از خطا و لغزش ، دور بدانیم و فکر کنیم ، این دیگران هستند که همیشه اشتباه می کنند و باید به خاطر اشتباه خود از ما پوزش بخواهند . !

• بنابراین تا جایی که رفتار تؤام با گذشت از سوی یکی از دو طرف ، موجب بد عادت شدن همسر خویش نمی شود و از گذشت کردن او ،  سوء استفاده نمی گردد ، انسان می تواند به گذشت از خطا ، ادامه دهد  ولی اگر گذشت ، تأثیری در اصلاح رفتار او ندارد بلکه از آن سوء استفاده می شود ، انسان می تواند روش خود را تغییر دهد و بگونه ای عمل نماید که طرف مقابل متوجّه اشتباه خود شده و به اصلاح رفتار خویش همت گمارد ، هر چند باید توجّه داشت ، هیچگاه نباید در زندگی و رفتار با همسر ، از دایره ی اخلاق بیرون رفت و به رفتار های غیر اخلاقی توسّل جست .

  66-آیا هر نوع دخالت اطرافیان در زندگی دو همسر ، منفی تلقّی می شود ؟

پاسخ :

• اصولاً هنگامیکه دو نفر تشکیل زندگی می دهند باید به استقلال فکری و عملی رسیده باشند که بتوانند بدون نیاز به دیگران ، زندگی خود را اداره و مدیریت نمایند ، ولی همیشه استثنائاتی وجود دارد که دو همسر در برخی از مسائل زندگی خود نیاز به کمک و یاری دیگران داشته باشند و هنگامیکه از کمک دیگران سخن به میان می آید ، مقصود مواردی است که به بهبود زندگی دو همسر از نظر مادی و معنوی کمک نماید و در عین حال ، منافاتی با استقلالِ آنان در زندگی نداشته و موجب وابسته شدن  دو همسر به دیگران در زندگی مشترک نگردد .

• از این رو هر دخالتی که موجب ناسازگاری و ایجاد تنش و بحران در زندگی مشترک دو همسر می گردد و هیچ کمکی به بهبود کیفیت زندگی آنان نمی کند ، دخالتی منفی تلقّی می شود که باید از ادامه ی آن دست بر داشت ، زیرا  این نوع دخالت نتیجه ی مطلوبی در بر نداشته است و از سوی دیگر هر یک از دو همسر اگر می بینند که دخالت دیگران منجر به بهبود زندگی آنان نمی شود ، لازم است به شکلی مناسب  و اخلاقی ، مانع چنین دخالت هایی شوند تا وضعیت از آنچه هست بدتر نشود و اگر هم مشکلی هست که نیاز به کمک دیگران دارند ، از کارشناس و مشاور در این زمینه استفاده نمایند .

  65-هماهنگی میان اعضای خانواده ، چگونه تحقق می یابد ؟

پاسخ :

• بخشی از هماهنگی نیازمند همفکری است ، و برای رسیدن به همفکری ، نیازمند گفتگو می باشیم ، زیرا  تا دو همسر با یکدیگر در فضایی صمیمانه به گفتگو نپردازند ، از دیدگاه های یکدیگر در مسائل مختلف آگاه نخواهند شد ، در گفتگو کردن ، موافقت و مخالفت با یک موضوع روشن می گردد و از علت موافق یا مخالف بودن یکدیگر نیز آگاه می گردند و در گام بعدی دو همسر لازم است دیدگاه یکدیگر را در باره ی موضوع مورد نظر به هم نزدیک نمایند .

• بخش دیگر هماهنگی ، مربوط به رفتار می شود ، به این معنا که با یکدیگر توافق می کنند که در موردی خاص چگونه عمل کنند ، تا رفتار آنان نا هماهنگ با یکدیگر نباشد ، هماهنگی در رفتار نیز بر خاسته از تفاهم میان دو همسر است ، زیرا اگر آندو با یکدیگر هماهنگ نباشند و هر کدام سخنی بگوید یا کاری انجام دهد که مخالف با دیگری است ، از عدم تفاهم آنان ناشی شده است .

  64-چگونه می توان آرامش را در محیط خانواده برقرار نمود ؟

پاسخ :

• مهمترین عامل برای برقراری آرامش در محیط خانواده را باید در رفتار اخلاقی جستجو نمود ، زیرا کسی که از اخلاق نیک برخوردار است ، هم زندگی برای خودش شیرین و گوارا می شود و هم برای کسانی که با او معاشرت داشته و در کنار او زندگی می کنند ، و به عکس ، کسی که اخلاق ناپسندی دارد ، هم زندگی را برای خویش تلخ می کند هم برای دیگران ، زیرا کسی که با فردِ بداخلاق ، تندخو و بهانه گیری ، همنشین است یا مجبور است او را تحمّل کند ، که در اینصورت هر روز فشاری روانی و عصبی بر او  وارد می شود و یا لازم است با او مقابله و نزاع نماید که در اینصورت نیز آرامش او و سایر اعضای خانواده از بین می رود .

• از این رو داشتن اخلاقی نیک به انسان کمک می کند ، بهتر با سایرین ارتباط برقرار نماید و چنین فردی تلاش می کند ، حرمت و احترام همسر و فرزندان خویش را حفظ نماید ، تا آنان نیز احترام او را نگاه داشته و برای او ارزش قائل شوند ، از طرفی فرد خوش اخلاق ، صبر و شکیباییِ زیادی در رفتار با اعضای خانواده پیش می گیرد و سعی می کند بخاطر هر مشکل کوچکی که در خانواده پیش می آید ، به بحث و جدال با دیگران نپردازد ، و می کوشد مشکلات را با تامّل و بردباری حل کند ، نه اینکه با داد و فریاد بخواهد مشکلات را برطرف کند که در اینصورت کمتر موفق خواهد شد .

  63-چشم و هم چشمی چگونه می تواند به زندگی مشترک آسیب برساند ؟

پاسخ :

• چشم و هم چشمی اصطلاحی است که در هنگام مقایسه زندگی خود با زندگی دیگران ، بکار برده می شود ، البته این اصطلاح معمولاً به رقابت های مادی و غیر سازنده اطلاق می شود و بار معنایی منفی دارد ، کسیکه به چشم و هم چشمی می پردازد ، وضعیت زندگی خود را با دیگران مقایسه می کند و می خواهد چیزی از دیگران کم نداشته باشد و چه بسا به وضعیت مادی و اقتصادی خود نیز نیندیشد و بخواهد مثل دیگران داشته باشد و مانند دیگران رفتار کند ، بدون اینکه به پیامدهای آن در زندگی خود توجّه ای کند .

• چشم و هم چشمی معمولاً با حسادت نیز همراه است و فرد را به وادی اخلاق ناپسند نیز می کشاند ، علاوه بر اینکه در چشم و هم چشمی ممکن است اسراف نیز اتفاق بیفتد ، به این معنا که افراد چیزهایی را تهیه کنند که بیش از توانایی مالی آنهاست و حتی ضرورتی به داشتن آن وجود نداشته باشد ، کسیکه گرفتار چشم و هم چشمی می شود ، ممکن است به سرزنش همسر خود نیز بپردازد و او را به علت اینکه نمی تواند مانند دیگران زندگی کند ، توبیخ و سرزنش نماید و در نتیجه منشأ اختلاف خانوادگی نیز گردد .