سفارش های رسول خدا صلی الله علیه و آله به امیر مؤمنان حضرت علی علیه السلام

(13)

درهای نیکی

در این بخش به راه ها و مسیرهایی که انسان را به سمت نیکی ها سوق می دهد اشاره گردیده است

• در قسمت نخست به روح بخشندگی در وجود انسان اشاره شده است ، زیرا  اگر انسان روحیه ی بخشندگی داشته باشد ، با وجود آن به نیکی ها و خیرات بیشتری راه پیدا می کند ، بر خلاف زمانی که انسان بخیل باشد که بخل ، او را از کارهای نیک و خیری که برای او پیش می آید باز می دارد

• در مرحله ی بعد داشتن سخن پاکیزه است ، زیرا کسیکه با دیگران با کلام پاک و پاکیزه و به دور از الفظ بد و زشت سخن می گوید ، مردم نسبت به او متمایل و علاقه مند می شوند ، و به همین جهت دوستان بیشتری پیدا  نموده  و همه از او به نیکی و خوبی یاد می کنند ، ولی اگر کلام انسان پاک نباشد و به سخنان ناپسند و زشت آلوده باشد ، اسباب دشمنی دیگران را نسبت به خود فراهم نموده و مردم از گرد او پراکنده می شوند

• یکی دیگر از دریچه های ِ نیکی ، شکیبایی ورزیدن برآزار دیگران است ، زیرا زندگی کردن با مردم خالی از آزار آنان نسبت به یکدیگر نیست ،  هر چند که آزار دادن دیگران ( هر چند کوچک) از کارهای ناپسند اخلاقی است  ، ولی از سوی دیگر شکیبایی ورزیدن بر اذیت آنان در صورتی که امکان داشته باشد ، نیز امری مطلوب از نظر اخلاقی می باشد ، البته باید توجّه داشت انسان در صورت امکان و با توجّه به شرایط ، می تواند مانع آزار دیگران نسبت به خود باشد ، ولی همیشه چنین امکان و شرایطی فراهم نمی باشد که در این صورت صبر بهتر است

پیامبر صلی الله علیه و آله به امیر مؤمنان علیه السلام فرمودند :

یا علی ! سه چیز از درها و راه های نیکی است : روح سخاوت داشتن ، سخن پاکیزه و صبر نمودن بر اذیت ( مردم)(1)

---------------------

1-     یَا عَلِیُّ ثَلَاثٌ مِنْ أَبْوَابِ الْبِرِّ سَخَاءُ النَّفْسِ وَ طِیبُ الْکَلَامِ وَ الصَّبْرُ عَلَى الْأَذَى‏ (تحف العقول ص 9)