45-مقصود از « حسنه » که در آیات قرآن از آن سخن به میان آمده است ، چیست ؟

پاسخ :

• واژه ی حسنه به معنای نیکی است که ضد آن بدی (سیئه) است (1) حسنه به معنایِ هر نعمت خوش آیند و شاد کننده است که بانسان میرسد و سیّئه ضدّ آن است و شامل نعمت دنیا و آخرت هر دو است : رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ(2) : پروردگارا بما در دنیا ، نعمتى نیکو بخش و در آخرت نعمتى نیک بخش ، و ما را از عذاب آتش نگاه دار. این کلمه مجموعاً 28 بار در قرآن مجید آمده است و شامل نعمت هر دو جهان است (3)
• مفسرین به اعتبار روایات مختلفی که در مورد « حسنه » وارد شده مصادیقی را برای این واژه ذکر کرده اند ، از جمله گفته اند : مقصود از حسنه در دنیا : صحت و سلامتی ، امنیت ، توسعه در زندگی و اخلاق نیک ، و مقصود از حسنه در آخرت : رحمت  الهی ، قرب و نزدیکی به خداوند ، خشنودی الهی و بهشت است (4)
• روایتی نیز از پیامبر صلی الله علیه و آله وارد شده که فرموده اند : به کسیکه قلبی شاکر و سپاسگزار و همسری صالح و شایسته عطا شده باشد که او را در کار دنیا و آخرت یاری کند ، هم در دنیا به او حسنه ( نیکی) عطا شده و هم در آخرت ، و از آتش دوزخ حفظ خواهد شد (5)
• از این روایات استفاده می شود که یکی از نعمت هایی که در دنیا به انسانی داده شود ، داشتن همسری صالح و شایسته است که شایستگی او در این جهت است که مایه ی پیشرفت مادی و معنوی همسر خود باشد ، به تعبیر دیگر کمک کند که هم دنیای همسرش و هم آخرت او آباد گردد ، بر این اساس انسانی که طالب سعادت دنیا و آخرت است باید تلاش کند دارای همسری با چنین ویژگی هایی باشد .

-----------------------‏

 1-لسان العرب، ج‏13، ص: 114

2-بقره/ 201

3-قاموس قرآن، ج‏2، ص: 135

4-الأصفى فی تفسیرالقرآن، ج‏1، ص: 97

5- و قال النبی ص من أوتی قلبا شاکرا و زوجة صالحة تعینه على أمر دنیاه و آخرته فقد أوتی فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً و وقی عذاب النار (فقه القرآن فی شرح آیات الأحکام، ج‏1، ص: 299)