24-قرآن کریم ، از مهریه ی بانوان در ازدواج ، چه تعبیری نموده است ؟
پاسخ :
- خداوند در آیه ی 4 از سوره ی نساء ازمهریه ، تعبیربه : « نِحلَه » نموده است ، که به معنای هدیه و عطیه ای است که از جانب خداوند برای بانوان قرار داده شده است (1) ، و برخی گفته اند : به معنای هدیه ای است که از روی رضا و رغبت باشد بدون اینکه طلبی در کار باشد (2) لذا خداوند در این آیه می فرماید : وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَة : صِداق و مهریه ی زنان را به عنوان یک هدیه به آنان بپردازید ، که در این قسمت به سه نکته ی اساسی اشاره شده است :
- قرآن کریم از مهریه با عنوان : « صَدُقاتِهِنَّ» ، صَدُقه ، یاد نموده است که از ریشه ی صدق است که نشانه راستین بودن علاقه مرد است
- در این قسمت تعبیر به صداقِ زنان شده است که نشان می دهد مهریه ی به خود زن تعلق دارد نه پدر و مادر او
- دیگر اینکه : با کلمه «نحله» کاملًا تصریح مى‌کند که مهر هیچ عنوانى جز عنوان تقدیمى و پیشکشى و عطیه و هدیه ندارد. (3)
- علاوه بر اینکه در تعبیر به «نحله» که به معنای هدیه است به نوعی از زن تقدیر شده است و او را در ازدواج ، برتر از آن دانسته است که پرداخت مهریه به او ، به عنوان یک معامله است (4)
- سپس در ادامه همین آیه خداوند می فرماید : فَإِنْ طِبْنَ لَکُمْ عَنْ شَیْءٍ مِنْهُ نَفْساً فَکُلُوهُ هَنیئاً مَریئاً : اگر زنان چیزی از مهریه را با رغبت و رضای باطنی و بدون اجبار به شما بخشیدند ، شما می توانید آن را حلال و گوارا مصرف نمایید
- در نتیجه بر اساس این آیه مهریه ، تعلّق به زن دارد و لازم است شوهران آن را به آنان به عنوان یک هدیه ای که خداوند برای آنان قرار داده به آنان بپردازند و مهریه مِلک پدران آنان نیست بلکه مال خود آنها می باشد و کسی حق ندارد آن را به زور از آنان بستاند مگر اینکه خود آنها با رضایت درونی چیزی از آن را ببخشند .
------------------
1-إرشاد الأذهان إلى تفسیر القرآن، ص: 82
2-کنز العرفان فی فقه القرآن، ج2، ص: 202
3-رک : فقه و حقوق (مجموعه آثار استاد شهید مطهری)، ج 19 ص 200
4-تقریب القرآن إلى الأذهان، ج1، ص: 442