36-مقصود از اینکه در نهج البلاغه از قرآن تعبیر به "برهان" شده است ، چیست ؟

پاسخ :

• امام علی علیه السلام در نهج البلاغه در باره قرآن می فرمایند : (قرآن) برهانى است بر آن کس که با آن سخن بگوید (1) برهان به معنای حجت و دلیل است و از این جهت که حجت و دلیل ، روشنی بخش و آشکارکننده است به آن برهان گفته می شود (2) خداوند متعال در قرآن می فرماید : یا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَکُمْ بُرْهانٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ نُوراً مُبیناً : ای مردم (آگاه باشید) که از جانب پروردگارتان برای شما دلیل و برهانی آمده است ، و ما نوری آشکار را به سوی شما فرو فرستادیم (3) در اینکه مقصود از این برهان چیست ، مفسرین احتمالات مختلفی را مطرح کرده اند که به بنابر یکی از آنها مقصود قرآن کریم است (4)
• قرآن کریم از آن جهت که از جانب خداوندی نازل شده است که نسبت به هر چیزی عالم و آگاه است ، لذا این کتاب بیان کننده ی تمام واقعیت های هستی می باشد لذا هر کس که برای بیان حقایق از این کتاب آسمانی استمداد جوید ، همواره  دلیل و برهان او بر هر دلیل دیگری غالب و پیروز خواهد شد ، چون هیچ باطلی در آن راه ندارد و دائماً بر اساس حق و صدق ، سخن می گوید و منطبق بر واقعیت و حقیقت خواهد بود ، از این رو هر کس به مقابله با آن برخیزد مغلوب خواهد گردید (5)

-------------------

1- وَ بُرْهَاناً لِمَنْ تَکَلَّمَ بِهِ ((ترجمه ‏نهج ‏البلاغه خطبه 198(دشتى)، صفحه ‏ى 419  )

2-مجمع البحرین، ج‏6، ص: 213

3-نساء/174

4-اینکه مقصود از برهان چیست مفسرین چند احتمال داده اند ، از جمله : مقصود پیامبر (ص) ، دین اسلام ، قرآن و معجزات پیامبر(ص) است (تفسیر القرآن الکریم (شبر) ص 132 )

5-فی‏ ظلال‏ نهج‏ البلاغة  ج 2   صفحه‏ ى 120