1-چرا به حضرت علی علیه السلام ، " امیر بیان" اطلاق می شود ؟

پاسخ :

• اینکه به حضرت علی علیه السلام ، " امیر بیان" گفته می شود به خاطر جمله ای است که خود حضرت درخطبه 222 نهج البلاغه فرموده اند : " وَ انّا لَامَراءُ الْکَلامِ‏ وَ فینا تَنَشَّبَتْ عُروقُهُ وَ عَلَیْنا تَهَدَّلَتْ غُصونُهُ‏ " امیر سخن، ماییم؛ ریشه‏ هاى سخن یعنى معانى و مطالب در زمین وجود ما دویده است و شاخه‏هاى سخن بر سر ما سایه افکنده است.(1)
• در این عبارت حضرت علی علیه السلام ، کلمه " امراء"  را که به معنای امیران و فرمانروایان می باشد ، برای خود و اهل بیت (ع) به عنوان استعاره آورده اند و دلیل آن این است که ایشان زمام سخن را در اختیار داشته و مانند فرمانروایان  در کشور خود ، دخل و تصرف می کنند ، و خداوند استعداد سخن را در قلوب آنان قرار داده و زمینه های خدادادی به این خانواده ، سخنگویی را برایشان آسان ساخته است (2)
• علامه محمد تقی شوشتری (ره) در شرح خود بر نهج البلاغه در توضیح این جمله از نهج البلاغه می فرماید نهج البلاغه ای که سید رضی (ره) از سخنان امام علی علیه السلام جمع آوری کرده است ، خود تصدیق کننده این سخن امام است ، چون نهج البلاغه پس از قرآن از نظر لفظی و معنوی بی نظیر است ، سپس از قول معاویه نقل می کند که او گفته : " به خدا سوگند ، اگر زبان تمام مردم جهان یک کلام شود ، زبان علی(ع) در برابر آن کافی بود " (3)
• به قول استاد شهید مطهری (ره) در میان این همه نوشته‏ ها و کتابها و کتابخانه ‏ها، و ببینید در میان آن همه صحابه پیغمبر اکرم «ص» و در میان آن همه تابعین که بعد از صحابه بودند، آیا مى‏توانید افرادى را پیدا کنید که بعد از پیغمبر «ص» مانند على امیر المؤمنین «ع» دهن و قلم و زبان و بیان داشته باشد، آیا می یابید کسى را که گفتار او عدیل(همتا) نهج البلاغه باشد، لااقل بتواند مانند یکى از خطبه‏ هاى نهج البلاغه را بگوید و بیاورد؟ (4)

--------------------

1-مجموعه آثار استاد شهید مطهرى ج‏25 ص 332

2-( رک : ترجمه شرح نهج البلاغه (ابن میثم)    ج‏4   ص 210  )  

3-بهج ‏الصباغة فی‏شرح ‏نهج ‏البلاغة، ج 3    ، صفحه‏ى 411

4-مجموعه مقالات   ص  175  قرآن و عترت(دومین کنگره هزاره نهج البلاغه)