دعای حضرت مهدی علیه السلام(2)
در کتاب های دعا ، نیایشی کوتاه از حضرت مهدی علیه السلام نقل شده که دارای مضامین اخلاقی برای اصناف و گروه های مختلف است ، که در اینجا برای آشنایی با این دعا ، به اختصار ، توضیحاتی در مورد فرازهای آن ذکر شده است
وَ بُعْدَ الْمَعْصِیَةِ
(خدایا) دوری از نافرمانی را (روزی ما گردان)
دوری از نافرمانی
- واژه ی معصیت که به معنای نافرمانی وگناه است ، از نظر مفهومی نقطه ی مقابل اطاعت (فرمانبری) می باشد (1) به تعبیر دیگر ، در اطاعت ، پیروی و دنباله روی از دستورات الهی تحقّق می یابد ، ولی در معصیت ، از دستورات الهی ، تبعیت نمی شود و در عمل مخالفت می شود ، حال در اینجا از خداوند در خواست می شود که ما را از نافرمانی دور نماید .
- هنگامیکه از خداوند در خواست دوری از معصیت می شود به این معنا نیست که انسان خود هیچ حرکتی نکند و فقط انتظار داشته باشد که خداوند او را از گناه دور نماید ، یا اینکه انسان به سمت گناهان حرکت کند و توقّع داشته باشد که خداوند به اجبار او را از معصیت دور کند ، به یقین چنین برداشتی درست نمی باشد ، بلکه هدف این است که انسان با عزم واراده ی خود از گناهان فاصله بگیرد و در عین حال از خداوند برای این موضوع استمداد نماید ، زیرا انسان مؤمن نباید هیچگاه خود را از یاری خداوند بی نیاز ببیند ، در دعا وارد شده است : (خدایا) من توانایی دور شدن از گناه را ندارم جز اینکه تو به من توفیق دهی ، و من نیروی اطاعت از تو ندارم جز اینکه تو من را یاری دهی (2)
- نکته ی قابل توجّه در این بخش از دعا تعبیر به «بُعد» و دور شدن از معصیت است و«بُعد» در مقابل «قُرب» و نزدیکی است ، شاید استفاده از چنین تعبیری در دعا به این معنا باشد که معمولاً انسان تدریجاً به گناه نزدیک می شود ، و همواره مقدمات وزمینه هایی وجود دارد که با رفتن در مسیر آنها ، انسان گام به گام به نافرمانی خداوند نزدیک می شود ، مثلاً داشتن دوستی که انجام گناه را در نظر انسان ساده وکم اهمیت جلوه می دهد و یا دیدن و شنیدن چیزهایی که میل انسان را به ارتکاب برخی از گناهان بر می انگیزد ، همه از مصادیق نزدیک شدن به گناهان است ، لذا در اینجا از خداوند خواسته می شود که ما را از گناهان دور نماید .
- وظیفه ی انسان با خواندن این بخش از دعا به پایان نمی رسد بلکه این دعا به انسان انگیزه می دهد که وقتی از خداوند دوری از معصیت را طلب نمود در گام بعد ، خود نیز باید از آن فاصله بگیرد ، بلکه وظیفه دارد بداند چه چیزهایی باعث نزدیک شدن انسان به گناهان می شود ؛ اگر دوستی ناشایست دارد باید از او فاصله بگیرد ، اگر چیزی میبیند یا می شنود که او را به گناه تشویق می کند ، باید از دیدن و شنیدن آنها خودداری کند ، که در اینصورت است که یاری خداوند را نیز به همراه خواهد داشت .
خلاصه : هنگامیکه از خداوند دور شدن از معصیت و نافرمانی در خواست می شود به این معنا است که انسان ضمن داشتن عزم و اراده برای فاصله گرفتن از نافرمانی خداوند ، برای اینکار از خداوند نیز استمداد جوید ، و تعبیر به دور شدن از معصیت برای این است که معمولاً انسان گام به گام وتدریجی به گناهان نزدیک می شود .
پرسش :آیا دعا کردن برای دوری از گناه کافی است ؟
پاسخ :انسان برای دور ماندن از گناه تنها نباید به دعا کردن اکتفا نماید بلکه باید عزم واراده ی جدی همراه با تلاش عملی نیز برای دور ماندن از گناه داشته باشد ، در اینصورت است که با دعا کردن از یاری الهی نیز بهره مند خواهد شد .