دعای حضرت مهدی علیه السلام(1)
در کتاب های دعا ، نیایشی کوتاه از حضرت مهدی علیه السلام نقل شده که دارای مضامین اخلاقی برای اصناف وگروه های مختلف است ، در اینجا برای آشنایی با این دعا ، به اختصار ، توضیحاتی در مورد فرازهای آن ذکر شده است .
اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ
خدایا توفیق اطاعت( از فرامین خود را ) روزی ما گردان
توفیق طاعت
- این دعای شریف با درخواست توفیق از خداوند برای اطاعت آغاز می شود ، به یقین مقصود از این اطاعت ، اطاعت از خداوند است ، و علت اینکه در ابتدا چنین در خواستی مطرح شده برای این است که با پیروی از دستورات الهی ، انسان در مسیر سعادت دنیا وآخرت گام بر خواهد داشت ، و اگر هر خیری در ادامه ی راه به بنده می رسد از همین جا آغاز می گردد ، می توان تصوّر کرد هنگامیکه انسان از خداوند اطاعت نکند در مسیر اطاعت از شیطان ، نفس امّاره و هوای نفس خویش قدم بر خواهد داشت .
- اگر در مفهوم نفس امّاره دقت نماییم به نکته ی مفیدی دست خواهیم یافت ، «امّاره» به معنای «بسیار فرمان دهنده» است و اینکه به چه چیزی فرمان می دهد ، گفته اند : امّارةٌ بالسُّوءِ یعنی بسیار انسان را به بدی فرمان می دهد ، و چنین نفس امّاره ای از درون انسان را به سوی بدی ها سوق می دهد و شیطان که یک موجود وسوسه گر است از بیرون به وسوسه می پردازد ، حال اگر این برون واین درون با یکدیگر هماهنگ گردد ، انسان را از خوبی ها و اطاعت از فرمان الهی باز خواهد داشت.
- وقتی انسان از خداوند توفیق را طلب می کند در حقیقت برعلم و قدرت الهی تکیه می نماید ، خدایی که از خیر بنده ی خویش و راهی که بنده اش را به این خیر می رساند آگاه است و از سوی دیگر قادر و توانا است که اسباب رسیدن به این خیر را برای بنده اش فراهم کند ، لذا همواره توفیق از جانب خداوند است ومنشأ الهی دارد ، و اینکه انسان از خداوند توفیق می خواهد برای این است که انسان نمی تواند تنها بر اساس علم و قدرت محدود خود ، به هدف برسد واگر انسانی چنین پنداری دارد ، در حقیقت از لطف وعنایت های بیشمار الهی در طول زندگی خود غافل شده است .
- از سوی دیگر در این بخش از دعا ، از خداوند در خواست روزی شده : «اُرْزُقْنا» آنهم در خواست رزقی که جنبه ی معنوی دارد یعنی«اطاعت از خداوند» ، همانگونه که ما از خداوند روزی مادی می طلبیم ، در کنار آن از خداوند روزی معنوی طلب می نماییم ، و این دو نوع روزی (مادی و معنوی) لازم است در یک راستا باشد ، به این معنا اگر انسان رزق مادی از خداوند می خواهد برای رسیدن به معنویت است نه اینکه رزق مادی در جهتی خلافِ روزیِ معنوی بکار گرفته شود .
خلاصه : در بخش آغازین دعای حضرت مهدی علیه السلام از خداوند در خواست توفیق شده ، آنهم توفیق اطاعت از خداوند ، زیرا رسیدن به کمال و سعادت و هر خیری از دنیا و آخرت در اطاعت از دستورات الهی سرچشمه می گیرد و این اطاعت از خداوند ، روزیِ معنوی خواهد بود که نصیب بنده ای می گردد .
پرسش: چرا انسان از خداوند در خواست توفیق می کند ؟
پاسخ : توفیق یعنی خداوند انسان را به سوی مطلوبی که خیر است سوق دهد (1) و از آنجایی که علم و قدرت انسان محدود است و در مسیر رسیدن به کمال ، گاه خیر و صلاح خویش را تشخیص نمی دهد و در صورت تشخیص ، گاه راه های رسیدن به آن و موانعی که در راه است را نمی شناسد ، چاره ای ندارد جز اینکه از خداوند یاری طلبد تا خداوند اسباب رسیدن به آن را برای او فراهم نماید .
------------------
1-مجمع البحرین ج : 5 ص : 247