دعای حضرت مهدی علیه السلام(11)
در کتاب های دعا ، نیایشی کوتاه از حضرت مهدی علیه السلام نقل شده که دارای مضامین اخلاقی برای اصناف و گروه های مختلف است ، که در اینجا برای آشنایی با این دعا ، به اختصار ، توضیحاتی در مورد فرازهای آن ذکر شده است
وَ اسْدُدْ أَسْمَاعَنَا عَنِ اللَّغْوِ وَ الْغِیبَةِ
(خدایا) گوش های ما را ازشنیدن سخنان بیهوده و بدگویی دیگران باز دار
سخنان بیهوده
- در فرازهای پیشین دعا در مورد اعضای مختلف بدن انسان و وظایف اخلاقی که برای آنها وجود دارد سخن به میان آمد و در این فراز به وظیفه ی گوش ، که شنیدن است اشاره شده است ، با دقّت در فرازهای این دعای شریف مشاهده می شود که درصدد بیان آنچه برای هر عضوی مفید است می باشد ، مثلاً علم و معرفت برای دل وعقل انسان و پرهیز از خوردن غذای حرام برای باطن او ، سخنان درست وحکیمانه برای زبان آدمی و پرهیز از نگاه ناپاک برای چشمان انسان سودمند خواهد بود .
- گوش نیز یکی از اعضای مهم انسان است که اطلاعات زیادی را از بیرون از وجود خود دریافت و از بخشی از آن تأثیر می پذیرد ، این تأثیر می تواند ، تأثیری مثبت یا منفی باشد ، امروزه رسانه های نوین ، شنیدنی های بسیاری را برای کاربران خویش به اشتراک می گذارند که هم جنبه های آموزنده و مفید و هم جنبه های بد آموز و زیان بار دارد . وبسیاری از صاحب نظران قائل به مدیریت این فضا برای مخاطبان خویش هستند .
- در این فضا هم سخنان امید بخش ، و هم سخنان نا امید کننده ، هم پیام های راست و درست و هم پیام های جعلی و دروغ ، هم گفتار انرژی بخش و هم گفتاری که حال خوب را از انسان سلب می کند وجود دارد ، هم در آن دفاع از حق و راستی و هم حمایت از باطل و ناراستی ، هم تهمت و بد گویی ، هم سخنان صادقانه و مطابق با واقع یافت می شود .
- به نظر می رسد تا انسان برای خویش الگویی اخلاقی و معنوی نداشته باشد در فضای حقیقی و مجازی زندگی و در روابط اجتماعی ، با کثرتی که امروزه برای آن قابل تصور است ، دچار سردرگمی شده و قادر بر تشخیص حق از باطل نخواهد بود ، یکی از معیار های اخلاقی را می توان در سخن امام جواد علیه السلام مشاهده نمود که فرمودند : کسی که به گوینده ای گوش می سپارد (در حقیقت مشغول) پرستش است ، اگر گوینده از خدا سخن بگوید ، خدا را پرستیده و اگر از شیطان سخن بگوید ، شیطان را پرستیده است . (1)
خلاصه : گوش وسیله ای برای دریافت اطلاعات مفید یا زیان بار است ، و انسان به موازات اطلاعاتی که در یافت می کند ، تأثیر مثبت وسازنده یا منفی وزیان باری را می پذیرد ، در این راستا داشتن الگوهای اخلاقی ومعنوی برای تشخیص حق از باطل و درست از نادرست به انسان کمک خواهد نمود .
پرسش : مقصود از دعا برای بازداشتن گوش ، از سخنان بیهوده و غیبت چیست ؟
پاسخ :انسان در مرحله ی نخست باید بتواند سخنان مفید از بیهوده و سخنان آلوده به غیبت را از سخنان به دور از غیبت تشخیص دهد و در مرحله ی بعد اراده ی جدی برای کنترل شنیدنی های خود را داشته باشد و در عین حال از خداوند در خواست توفیق نماید که اسباب پرهیز از لغو و بیهودگی و بد گویی از دیگران را برای او فراهم نماید .
----------------------
1-عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ فَإِنْ کَانَ النَّاطِقُ یُؤَدِّی عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَبَدَ اللَّهَ وَ إِنْ کَانَ النَّاطِقُ یُؤَدِّی عَنِ الشَّیْطَانِ فَقَدْ عَبَدَ الشَّیْطَانَ (الکافی ج : 6 ص : 43)