نکته های معنوی

    22-چرا برخی از جوانان در انتخاب همسر آینده ی خویش ، به نظر خانواده ی خویش توجّه ای نمی کنند ؟

پاسخ :

• باید توجّه داشت شرایط امروز جامعه با شرایط زمان گذشته تفاوت بسیاری کرده است ، در گذشته ارتباط میان انسان ها محدودتر بوده و به موازات آن دایره ی انتخاب انسان ها نیز محدود بوده است ، ولی امروزه بخاطر توسعه روابط اجتماعی و امکانات نوین رسانه ای و ارتباطی ، دایره ی انتخاب انسان ها از کوچه و همسایه و محله فراتر رفته و دسترسی افراد به یکدیگر و آگاهی از نظرات دیگران آسان تر شده است .

• از سوی دیگر به علت شتاب فراوان در تغییرات اجتماعی و فرهنگی ، تفاوت فکری و نظری میان نسل هایِ مختلف نیز بیشتر از گذشته شده است ، اگر در گذشته ، تغییری میان معیارها و دیدگاه های  والدین و فرزندان اتفاق می افتاد با سرعت کند تری بوده و به همان میزان ، فاصله و تفاوت میان نسل ها  نیز ، اندک بوده است .

• بنابراین اگر می بینیم ، معیار ها و دیدگاه هایِ بخشی از نسل امروز با خانواده ی خود متفاوت است ، به علت شکافی است که میان نسل گذشته و نسل جدید به وجود آمده ، و از سوی دیگر تلاشی برای نزدیک شدن نظرات دو نسل ، نسبت به یکدیگر صورت نمی پذیرد و هر کدام می خواهند راه خود را بروند .

• مقوله ی ازدواج و انتخاب همسر ، نیز از آنچه گفته شد ، جدا نمی باشد و شامل همان موضوع می شود ، از این رو به نظر می رسد ، خانواده ها باید تلاش کنند مناسبات میان فردی خود را تقویت نموده ، و از فضای دوستی و ارتباط صمیمانه با یکدیگر برای پیشبرد اهداف خود ، استفاده نمایند چون با پا فشاری هر کدام بر نظرات خود و نفی خواست و نظر دیگری ، نتیجه ی مطلوبی به دست نخواهد آمد .

   21-خانواده چه نقشی در انتخاب همسر آینده ی انسان دارد ؟

پاسخ :

• شاید برخی تصور کنند که خانواده هیچ نقشی در انتخاب همسر انسان ندارد ، و از سوی دیگر برخی عقیده داشته باشند که تصمیم گیرنده ی اصلی برای ازدواج فرزند در آینده خانواده ی او هستند ، ولی پاسخ به این سؤال را باید بر اساس شرایط اجتماعی و فرهنگی هر جامعه و خانواده ، جستجو نمود ، و از آنجایی که در فرهنگ ما ، خانواده نقش مهمی در تربیت و به ثمر رسیدن فرزندان دارند ، نمی توان نقش آنان را در این موضوع کنار گذاشت و بطور کلی نادیده گرفت ، و از سوی دیگر نیز نمی شود ، خواست خود فرد را در انتخاب همسر آینده ی خویش نادیده انگاشت .

• با توجّه به آنچه گفته شد به نظر می رسد ، نقش فرد و خانواده ی او در انتخاب همسر یک نقش تعاملی باشد ، یعنی بر اساس همفکری و مشورت و در فضایی صمیمی و با احترام به نظر یکدیگر باید برای این مسئله تصمیم گیری شود ، بدون اینکه تحمیلی از سوی دو طرف وجود داشته باشد ، زیرا در اینگونه موارد ، تجربه ی خانواده می تواند ، جنبه ی حمایتی برای فرزند خویش داشته باشد .

• از سوی دیگر نمی توان انکار کرد که همه ی خانواده ها شرایط ایده آلی ندارند و نمی توان انتظار داشت همه افراد جامعه ، طبق آنچه گفته شد رفتار نمایند ، لذا اینگونه موارد به عنوان استثناء مطرح می شود که لازم است با استفاده از تجربیان افراد آگاه و کارشناس در این زمینه ، به یک تصمیم مناسب دست یابند .

   20-تا چه حدّی از اختلاف میان همسران قابل قبول است ؟

پاسخ :

• یکی از شاهکارهای خلقتِ خداوند ، تفاوت هایی است که بین مخلوقات از جمله انسان ها مشاهده می شود ، تفاوت های گوناگون میان انسان ها بطور طبیعی اختلاف هایی را در جهت افکار و رفتار میان آنان به وجود می آورد ، و شاید در تمام دنیا هیچ دو انسانی را پیدا نکرد که از هر جهت و بطور کامل با یکدیگر مشابه باشند ، از این رو اختلاف و تفاوت میان انسان ها یک امر طبیعی و عادی محسوب می شود .

• آنچه در این راستا اهمیت دارد میزان این تفاوت و اختلاف و جهتی که در آن اختلاف دارند می باشد ، اگر اختلاف به اندازه ای زیاد است که هیچگونه سازگاری و تفاهم در میان آنان امکان ندارد ، به یقین کنار آمدن و سازش میان آندو با مشکل مواجه خواهد شد ، امّا اگر اختلاف در مورد امور جزئی است و این نوع اختلاف به شکاف و گسست میان آنان دامن نمی زند ، پس می توان با آن کنار آمد و به زندگی ادامه داد ، البته باید توجّه داشت ، اختلاف در مورد موضوعات جزئی و کم اهمیت اگر افزایش پیدا کند ، خود ممکن است به اختلاف بیشتر و بزرگتر میان آنها دامن زند که باید از آن اجتناب نمود .

• نکته ی مهم آن است که به محض پدید آمدن اختلافات کوچک باید آنها را مدیریت کرد ، و اجازه نداد آنها به اختلافات عمیق تبدیل شود ، و اگر خود نمی توانیم به کمک افراد کارشناس و با تجربه باید به این امر اقدام نمود ، و این موضوع مانند یک بیماری جزئی و کوچکی می ماند که اگر به دنبال درمان آن نباشیم ، تبدیل به یک بیماری حاد و مزمن خواهد شد .

19-آیا زن و شوهر باید ، همه چیز را به هم بگویند ؟

پاسخ :

• زندگی مشترک بر اساس اعتماد متقابل بنا شده است ، و در طول زندگی نباید این اعتماد سست شود و یا از بین برود ، در غیر اینصورت ادامه ی زندگی با مشکل مواجه خواهد شد ، یکی از چیزهایی که ممکن است به این اعتماد ضربه بزند پنهان کاری است ، و اینکه انسان همسر خود و شریک زندگی خود را قابل اعتماد نداند . البته باید توجّه داشت هر انسانی همواره دارای خلوت و حریمی خصوصی است که دوست دارد آن را برای خودش حفظ کند ، حتی نسبت به نزدیکترین افرادی که در زندگی با او در ارتباط است .

• انسان با توجّه به شناختی که از همسر خود پیدا نموده است ، به مرور زمان متوجّه می شود که چه چیزهایی را باید به همسر خود بگوید و چه چیزهایی را نباید بگوید ، امّا این به معنای پنهان کاری نیست ، بلکه به این معنا است که می سنجد همسر خود ظرفیت شنیدن چه چیزهایی را دارد و ظرفیت شنیدن چه چیزهایی را ندارد ، اگر گفتن برخی از مسائل باعث بروز اختلاف و دشمنی می شود و اساس زندگی مشترک را متزلزل می کند ، انسان می تواند از بازگو کردن آنها خود داری نماید ، اگر گفتن برخی موضوعات تبدیل به یک دعوای و نزاع خانوادگی می شود انسان از گفتن آن صرف نظر می کند .

• در مجموع انسان باید به ظرفیتِ همسر ، حساسیت های او و شرایط زندگی خود توجّه کند و بسنجد که چه حرفی را باید بزند و چه حرفی را نباید بزند ، و این موضوع اختصاص به دو همسر ندارد و در ارتباط با هر انسانی لازم است مورد توجّه قرار گیرد .

  18-چرا برای ازدواج و پیوندِ دو همسر با یکدیگر ، عقد خوانده می شود ؟

پاسخ :

• خواندن عقد یک مراسم دینی است که بر اساس آن دو نفری که می خواهند زندگی مشترک تشکیل دهند ، با در نظر گرفتن شرایطی خاص ، زن و شوهر یکدیگر می شوند ، عقد در لغت به معنای گره زدن و محکم کردن دو چیز با یکدیگر است و در اینجا تعهّد و پیمانی است که با اجرای عقد بین دو همسر ایجاد می شود ، حقیقتِ عقد مرزی است که بین حلال و حرام الهی ایجاد می کند همانگونه که که معمول است که در هنگام عقد خطبه ای خوانده می شود و در ضمن آن گفته می شود : " حمد و سپاس خداوندی را که ازدواج را حلال و زنا را حرام نمود ..." (1)

• وجود عقد و پیمانی که پس از آن ایجاد می شود ، حقوقی را برای هر یک از زن و شوهر پدید می آورد که در صورت رعایت نکردن آن قابل پیگیری می باشد و از آنجایی که ایجادِ پیمانِ زناشویی با عقد ، یک برنامه ی دینی می باشد ، شکلی مقدّس نیز به ازدواج داده است . دو همسری که که با اجرای عقد همسر یکدیگر شده اند ، اگر صاحب فرزند شوند ، فرزند با آنها نسبت پیدا می کند و زن و مرد شرعاً پدر و مادرِ فرزند به حساب می آیند و تمام حقوق والدین با فرزند در مورد آنان در نظر گرفته می شود .

-----------------------

1-الجواهر الفخریة فی شرح الروضة البهیة؛ ج‌11، ص: 21

   17-ازدواج چه رابطه ای با باورها و اعتقادات انسان دارد ؟

پاسخ :

• ازدواج و تشکیل خانواده ضمن اینکه یک موضوع طبیعی و جزء نیازهای مادی انسان است ، امری است که از ناحیه ی ادیان الهی به خصوص دین مبین اسلام نیز به آن توصیه شده است ، و جنبه ی الهی و عبادی نیز به خود گرفته است و اقدام به آن ، یک کارِ خدا پسندانه محسوب می شود ، همانگونه که در نقطه ی مقابل ، روابط نامشروع یک امر حرام و مورد نارضایتی خداوند است ، لذا با ازدواج ، انسان به رضایت الهی نزدیک و با ارتباطِ نا مشروع انسان مورد نا خشنودی خداوند قرار می گیرد .

• از این رو در روایات آمده است که با ازدواج ، بخشی از دین انسان کامل می شود ، چون ازدواج ، نوعی مصونیت از گناه را برای انسان ایجاد می کند ، و انسان را در حدّ قابل توجّه ای از افکار و رفتار گناه آلود حفظ می کند و فرصتی را ایجاد می کند که انسان با آرامش و بدون دغدغه به سایر وظایف و تکالیف الهی خود عمل نماید ، البته باید توجّه داشت ضمن مصونیتی که از ناحیه ی ازدواج برای انسان حاصل می شود ، انسان نباید تقوا و پرهیزکاری را در هیچ حالی فراموش نماید و تصور کند که صِرفْ ازدواج کافی است ، بلکه لازم است تقوا را در تمام زندگی خود سر لوحه ی رفتار های خود قرار دهد .

 16- ازدواج چه رابطه ای با سلامت اخلاقی افراد جامعه دارد ؟

پاسخ :

• ازدواج علاوه بر تداوم نسل بشر ، عاملی مهم برای کنترل غریزه می باشد ، زیرا اگر غریزه ی انسان ، از راه مشروع و صحیحی ارضاء نشود ، بسیاری از افراد برای تأمین نیاز غریزی خود به راه هایی غیر از ازدواج روی می آورند ، و هنگامیکه ازدواج به هر دلیلی کاهش پیدا نماید ، راه های نامشروع و غیراخلاقی ، شیوع و گسترش پیدا می کند ، همانگونه که متأسفانه در بسیاری از کشورها این امور شکل قانونی نیز به خود نیز گرفته است و نتیجه ی آن به وجود آمدن فرزندانی نا مشروع است که هویت مشخصی نیز ندارند و تحت نظر خانواده پرورش پیدا نمی کنند و و همین امر ، سلامت اخلاقیِ فرد و جامعه را با خطر مواجه می کند .

 15-آیا ازدواج کردن بهتر است یا ازدواج نکردن ؟

پاسخ :

• ممکن است برخی از افرادِ جامعه ، دلایلی مُوَجَّه ، منطقی و عقل پسند ، برای عدم ازدواج خود داشته باشند ، ولی این موضوع ، همواره به عنوان یک استثناء مطرح می شود و نمی توان آن را به عنوان یک توصیه ی عمومی برای همه افراد جامعه مطرح نمود ، زیرا ازدواج کردن و تشکیل خانواده یک تمایل و گرایشی است که از سوی خداوند در نهاد بشر قرار داده شده است ، و بر اساس آن بخشی از نیاز های جسمی و روحی انسان تأمین خواهد شد ، و از سوی دیگر جامعه ی سالم در گرو تربیت نسل صالح است ، که در سایه ی ازدواج و تربیت فرزندان شایسته تحقق می یابد . بنابراین ازدواج یک امر مطلوبی است که تأکید و سفارش بسیاری به آن شده است .

  14-دعا کردن برای ازدواج و انتخاب همسر ، آیا امری مطلوب است ؟

پاسخ :

• دعا کردن یکی از انواع ارتباط با خداوند است و بر اساس آن ، بنده از آفریننده ی خویش در خواست می کند ، که خیری را برای او فراهم و پیش آورد ، بنابر این دعا کردن امری مطلوب و توصیه شده است ، از سوی دیگر انسان می تواند برای هر امر مشروع و خیری دعا کند و از خداوند متعال استمداد جوید ، ولی باید در نظر داشت لازم است همواره از خداوند آنچه را خیر و صلاح است در خواست نماییم ، از این رو ، اینکه برخی از افراد ، اصرار دارند با فرد خاصی ازدواج کنند و برای این موضوع دعا می کنند ، باید توجّه داشته باشند ، گاه شاید به صلاح آنان نباشد که با آن فرد ازدواج کنند و خودشان از این امر اطلاعی ندارند و اصرار بیش از اندازه می کنند .

• علاوه بر اینکه ، دعا کردن به معنای ، نشستن و دست از تلاش کشیدن نیست ، بنابر این ضمن اینکه انسان برای خواسته ی خویش دعا می کند لازم است از راهی مشروع و خداپسندانه برای رسیدن به هدف خود تلاش نماید ، و مقدمات لازم برای ازدواج را فراهم نماید ، بنابر این تلاش و استمداد از خداوند در یک راستا می باشد و هیچکدام دیگری را نفی نمی کند .

   13-آیا حتماً باید از لحاظ اقتصادی به حدّ خاصّی رسید تا بتوان اقدام به ازدواج نمود ؟

پاسخ :

• شکی نیست که توانایی اداره ی یک زندگی از لحاظ اقتصادی یک عامل مهم برای اقدام به ازدواج است ، ولی شرایط همه ی افراد جامعه از لحاظ اقتصادی در یک سطح نمی باشد ،  برخی از افراد شرایط آماده ای از لحاظ اقتصادی دارند ،  ولی برخی از افراد شرایط آنان از لحاظ اقتصادی فعلاً آماده نیست ، ولی توانایی آنان برای کارکردن و کسب درآمد ، قابل توجّه است و از این جهت می توان روی آنان حساب نمود .

• از سوی دیگر توافق دو نفری که قصد ازدواج دارند و همراهی خانواده های آنان می تواند نقش مهمی را ایفا نماید ، مثلاَ دو دانشجو که هر دو در حال تحصیل هستند و تمایل به ازدواج دارند و خانواده ی هر دو طرف نیز حاضرند تا آنها کاملاً از لحاظ اقتصادی به استقلال برسند ، به آنان کمک و یاری نمایند ، می توانند برای ازدواج تصمیم بگیرند .

• البته نباید از نظر دور داشت که با توجّه به باور هایی که ما داریم ، خداوند در ازدواج  خیر و برکتی قرار داده است که نوع افرادی که ازدواج می کنند در آغاز از لحاظ اقتصادی در شرایط ایده ال و مطلوبی نیستند ولی به مرور زمان ، خداوند به آنان و زندگی آنان خیر و برکت می دهد و شرایط آنان از لحاظ اقتصادی تغییر نموده و در وضعیت بهتری قرار می گیرند .