104-چرا تواضع ، موجب شرافت و بزرگی انسان است ؟
پاسخ :
- امام علی علیه السلام در حکمت 113 نهج البلاغه ، هیچ شرافتی (حَسَبی) را همچون فروتنی نمی دانند (1) ، زیرا حَسَب به شرافت و فضیلتی اطلاق می شود که انسان ، خود آن را کسب کرده باشد ، در مقابل نَسَب که به امتیازی اطلاق می شود که از طریق پدر و نسل گذشته به او رسیده باشد (2) ، بدون اینکه خود آن را بدست آورده باشد ، بنابر این بدیهی خواهد بود که اگر فردی بر اثر شناخت و معرفت ، یکی از فضائل اخلاقی را کسب نماید از ارزش اخلاقی بالاتری برخوردار خواهد بود و موجب سنگین شدن نامه ی اعمال انسان در قیامت خواهد شد ، در روایتی است که مردی با سلمان فارسی به نزاع پرداخت ، و از سلمان پرسید تو کیستی ؟ سلمان پس از اینکه خود را معرفی نمود ، به آن مرد گفت : امّا آغاز من و تو ، نطفه ای پست و پایان من و تو جسمی خواهد بود که می گندد ، امّا در قیامت ( قضیه فرق می کند) هر کس میزان اعمالش سنگین باشد ، شریف و بزرگوار است و هر کس میزان اعمالش سبک باشد خوار و بی مقدار خواهد بود (3)
-----------------------
1-ِ وَ لَا حَسَبَ کَالتَّوَاضُع(نهج البلاغة (صبحی الصالح) صفحه ى 488 )
2-شرح نهج..(السید عباس ج 5 صفحه ى 291
3-بهج الصباغة ج 14 صفحه ى 263