9-آیا سطح اقتصادی افرادی که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند ، باید یکسان یا نزدیک به هم باشد ؟

پاسخ :

• هیچ قانون از پیش تعیین شده ای برای یکسان بودن یا یکسان نبودن سطح اقتصادی افرادی که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند ، وجود ندارد ، از سوی دیگر ازدواج تنها به یک عامل بستگی ندارد ، و عوامل متعددی دست به دست یکدیگر می دهد تا یک ازدواج موفق صورت پذیرد از مهم ترین عوامل برای یک ازدواج موفق می توان به ایمان ، اخلاق و تفاهم اشاره کرد .

•  از طرف دیگر اگر تفاوت سطح اقتصادی افراد با یکدیگر زیاد است ، و پس از بررسی دریافت شود که این مسئله می تواند در آینده موجب بروز مشکل و اختلاف شود لازم است در آن تجدید نظر نمود ، مثلاً خانمی که در منزل پدر و مادر در رفاه کامل بوده و الان قصد ازدواج با آقایی را دارد که از نظر اقتصادی در سطح پایینی قرار گرفته و احساس می کند که تحمّل شرایط سخت اقتصادی را ندارد و همین امر در آینده ممکن است به اختلاف میان آنان دامن زند ،  این مورد از مواردی است که باید با احتیاط با آن روبرو گردید .

• در مجموع  ، در جایی که تفاوت سطح اقتصادی دو خانواده فاصله زیادی با یکدیگر دارد ، لازم است همه ی احتمالاتی را که ممکن است از  این جهت در آینده مشکل ساز شود بررسی نمود ، و با مشورت و چشم باز و آینده نگری به این امر اقدام نمود .

  8-آیا تفاوت فرهنگ بومی افراد ، در ازدواج ، موجب بروز مشکل در آینده خواهد شد ؟

پاسخ :

• در ازدواجِ افراد با یکدیگر ، همسان بودن فرهنگ بومیِ آنان شرط نیست ، و نمی توان گفت : کسانی که دارای فرهنگ بومی یکسانی هستند ، هیچگاه دچار اختلاف یا جدایی نمی شوند ، آنچه در ازدواج مهم است ، این است که این دو نفری که قصد ازدواج با یکدیگر دارند ، تا چه اندازه می توانند در زندگی مشترک با یکدیگر کنار بیایند و شرایط و تفاوت های یکدیگر را بپذیرند .

• آنان باید بیندیشند ، که تفاوت های فرهنگی ، تربیتی و خانوادگی ، تا چه اندازه می تواند در زندگی آنان تأثیر منفی بگذارد ، و در این جهت انسان نمی تواند خود را با دیگران مقایسه کند ، چون شرایط تک تک افراد جامعه میتواند با یکدیگر متفاوت باشد ، اگر تفاوت های بومی دو نفر ، آنقدر زیاد است که می تواند در آینده موجب اختلاف گردد و هزینه های مادی و معنوی زیادی را به انسان تحمیل کند ، می توان از این مورد صرف نظر کرد ، ولی اگر تفاوت های بومی افراد به یکدیگر نزدیک است و پس از بررسیِ همه ی جهات ، دریابیم که مشکلی ایجاد نمی کند ، می توان آن را پذیرفت .

    7-آیا میزان تحصیلات افرادی که می خواهند با یکدیگر ازدواج کنند ، باید یکسان باشد ؟

پاسخ :

• انسان می تواند برای ازدواج با فردی که می خواهد ازدواج کند ، هر شرطِ مقبول و مشروعی را قرار دهد ، و نمی توان کسی را مجبور کرد که تو فلان شرط را بگذار و فلان شرط را نگذار ، ولی موضوع مهم آن است که هر شرطی را که انسان برای همسر آینده ی خود می خواهد در نظر بگیرد ، تا چه اندازه در زندگی مشترک می تواند تأثیر گذارد .

• آنچه به تداوم و صمیمیت زندگی مشترک می تواند کمک نماید ، میزان سازگاری ، پذیرش و تفاهمی است که میان دو همسر وجود دارد ، و مسائل ظاهری ، عناوین ، و جایگاه اجتماعی فرد ، در درجه ی بعدی اهمیت قرار می گیرد ، لذا شاهد آن هستیم که اختلافات در زندگی مشترک ، حتی میان همسرانی که هر دو تحصیلات بالایی نیز دارند ، پیش می آید ، همانگونه که می تواند اختلاف میان همسرانی که تحصیلات پایینی دارند نیز پیش آید ، بنابراین تنها ، تحصیلات بالا ، یا هم رشته بودن ، و یکسانی سطح تحصیلات ، مانع بروز اختلاف نمی باشد .

• لذا آنچه به ادامه ی زندگی مشترک کمک می نماید ، درک متقابلی است که طرفین از یکدیگر دارند ، خواه تحصیلات آنان در یک سطح باشد و یا سطح تحصیلات آنان با یکدیگر تفاوت داشته باشد ، مثلا یکی دارای مدرک کارشناسی باشد و دیگری دارای مدرک کارشناسی ارشد باشد ، یا یکی در یک رشته و دیگری در رشته ی دیگری تحصیل کرده باشد ، و یا اینکه هر دو همکار شغلی باشند یا اینکه همکار در یک شغل نباشند ، مهم تفاهم و سازگاری و کنار آمدن با شخصیت ، فرهنگ ، اخلاق و رفتار طرف مقابل است .

6-آیا شناخت فردی که می خواهیم با او ازدواج کنیم ، تا چه حدّی امکان پذیر است ؟

 
پاسخ :

• شناختن ، همانند بسیاری از موضوعات دیگر نوعی توانایی و استعداد است که در افراد مختلف به صورت یکسان نمی باشد ، شناختن ، نیازمند دقت نظر ، محاسبه ، آینده نگری ، تجربه اجتماعی و موارد دیگر است که بدیهی است همه ی افراد ، مهارت کافی برای این شناختن را نخواهند داشت ، در اینجا است که نقش افراد دیگر همچون اعضای خانواده  یا افرادی که در این زمینه کارشناس می باشند ، پر رنگ خواهد شد ، حتی اگر کسی مدّعی آن است که در این زمینه توانایی کافی را دارد ، باز نمی تواند خود را از مشورت با دیگران بی نیاز ببیند ، زیرا ممکن است برخی از ویژگی هایِ طرف مقابل از نظر او پوشیده بماند ، که با مشورت با دیگران نسبت به آنها ، آگاه گردد .

• در هر صورت هیچکس نمی تواند ادّعا کند که دیگری را به صورت کامل می شناسد ، زیرا فقط خداوند به طور کامل از بندگان خویش آگاه است ، در این موارد با مشورت و تحقیق در باره ی فرد مورد نظر ، ما می توانیم ، شناخت خویش را نسبت به او افزایش دهیم ، و باید توجّه داشت در ازدواج کردن با فردی که شناخت کافی از او نداریم نباید عجله نمود ، زیرا عجله کردن ممکن است یک عمر پشیمانی به دنبال داشته باشد و هزینه های جسمی و روحی فراوانی را به انسان تحمیل نماید .

   5-چگونه می توان فهمید که با فردی که می خواهیم ازدواج کنیم ، تفاهم خواهیم داشت ؟

پاسخ :

• تفاهم که به معنای درک متقابل است ، به وجودِ حالتی اطلاق می شود که بر اثر آن انسان مقصود طرف مقابل خود را می فهمد و با او در مسائل اساسی هم فکر و هم نظر است ، و هنگامیکه این حالت در دو نفر وجود داشته باشد ، می توانند در مسائل زندگی با یکدیگر به سازش و سازگاری برسند .

• بدیهی است که احتمال داشتن تفاهم در زندگی را پیش از ازدواج باید بررسی نمود و راه آن این است که دو نفری که قصد ازدواج دارند ببینند ، در مسائل مهم و تأثیر گذار زندگی تا چه اندازه با یکدیگر توافق یا تفاوت دارند ، از این رو هر چه میزان مشترکات دو نفر بیشتر ، و میزان تفاوت های آنان کمتر باشد ، احتمال وجود تفاهم بین آندو در آینده بیشتر خواهد بود ، و هر چه توافق آنان کمتر ، و تفاوت آنان بیشتر باشد ، احتمال رسیدن به تفاهم در آینده کاهش خواهد یافت .

• و همانگونه که گفته شد ، این اشتراک یا تفاوت باید در مسائل مهم و تاثیر گذار زندگی باشد ، نه مسائل جزئی که تاثیر چندانی در روند زندگی مشترک ندارد ، مثلاً علاقه به یک نوع غذا ، یا یک نوع تفریح یا ورزش ، یا یک رنگ یا گل ، جزء سلایق شخصی و از مسائل جزئی زندگی به حساب می آید ، ولی باورها ، طرز فکر ، سبک زندگی ، اخلاق و نوع تربیت و فرهنگ فردی و خانوادگی ، جزء مسائل مهم و تاثیر گذار زندگی به شمار می آید که باید همفکری و تفاهم را بیشتر در آنها جستجو نمود .

4- خصوصیات خانواده ی فردی که می خواهیم با او ازدواج کنیم ، تا چه اندازه درازدواج می تواند مهم باشد ؟

پاسخ :

• در فرهنگ ما و بسیاری از کشورها ، تنها یک مرد و زن نیستند که با یکدیگر پیوند خانوادگی برقرار می کنند ، بلکه در حقیقت دو خانواده هستند که با یکدیگر به نوعی مرتبط می شوند ، و هنگامیکه از فرهنگ یک کشور سخن می گوییم ، نظر به برخی از افرادی که داخل این فرهنگ زندگی می کنند و برخلاف فرهنگ رایج زندگی می کنند ، نداریم  ، چون اینگونه موارد به عنوان یک استثناء و خرده فرهنگ مطرح می شود ، نه یک فرهنگ عمومی و رایج .

• بر این اساس تنها نمی توان گفت من می خواهم با این فرد زندگی کنم و کاری به خانواده او ندارم ، چون خواه نا خواه ، کم یا زیاد ، رفتار و اخلاق و کیفیت معاشرت خانواده ی فرد مقابل در زندگی انسان ، تأثیر خود را خواهد گذاشت ، و بالاخره  فردی که کاندید ازدواج با ما می باشد از درون این خانواده برخاسته ، و تا حدودی از خصوصیات آنان بهره گرفته است .

• فقط می ماند موارد استثنایی که فردی تفاوت های  بیشماری با خانواده ی خود دارد ،  و خانواده ی او  با معیارهای مورد نظر ما ، همخوانی ندارد ، ولی ارتباط  ما با آنان در آینده  ، به گونه ای نیست که تأثیر منفی در زندگی مشترک ما بگذارد  ، در اینصورت با مشورت با افراد با تجربه و آگاه ، یا یک مشاور کار آزموده ، می توان برای تصمیم به ازدواج با چنین شخصی مشورت نمود .

3-آیا تفاهم در زندگی ، پیش از ازدواج باید وجود داشته باشد یا پس از ازدواج می توان آن را ایجاد کرد ؟

پاسخ :

• هر فردی که قصد تشکیل زندگی مشترکی را دارد ، پیش از آنکه بخواهد با فردی ازدواج کند ، باید ببیند با توجّه به خصوصیاتی که طرف مقابل خود دارد ، آیا می تواند با ویژگی های او کنار بیاید ؟ ، آیا می تواند در زندگی با افکار و روحیات او سازگاری داشته باشد ؟ ، آیا اخلاق او تا چه اندازه قابل تحمّل است ؟ و تا چه اندازه تحت تاثیر اطرافیان خود است ؟ آیا فرد دهن بینی است یا اینکه خودش برای آینده ی خویش تصمیم می گیرد ؟ آیا شغل مناسبی دارد ؟ آیا توانایی مدیریت یک زندگی را دارد یا ندارد ؟ پیدا کردن پاسخ مناسبی برای این دست سؤالات می تواند به ما در تشخیص اینکه در آینده تا چه اندازه ای با فردی تفاهم خواهیم داشت کمک نماید .
• اگر پاسخ مناسبی پیش از ازدواج برای اینگونه سؤالات نداشته باشیم ، و به این امید با فردی ازدواج کنیم که در طول زندگی بتوانیم با او به تفاهم برسیم ، شاید هیچگاه تفاهمی را که مورد نظر ما می باشد به دست نیاوریم ، بنابراین تفاهم بیش از آنکه بخواهد در آینده به وجود بیاید ، لازم است نشانه های آن را پیش از ازدواج بیابیم .

 2-آیا وجود صداقت در فردی ، برای ازدواج با او کافی است؟

پاسخ :

• صداقت به این معنا است که ظاهر و باطن فردی با یکدیگر هماهنگ باشد ، و آنچه در ظاهر نشان می دهد ، در باطن نیز همانگونه باشد ، اگر سخنی می گوید ، بر خلاف آن رفتار نکند و اگر در ظاهر خود را به داشتن صفتی نشان می دهد ، در باطن نیز به آن صفت آراسته باشد .
• هر چند داشتن صداقت از صفات بسیار ارزشمند از نظر اخلاقی است ، ولی باید دانست که زندگی مشترک ، علاوه بر صداقت به ویژگی های دیگری نیز ، احتیاج دارد ، اینکه با فردی برخورد کرده ایم که تمام آنچه را که در مورد خود است ، صادقانه در اختیار ما قرار داده است ، این یک کار مثبت قلمداد می شود ، ولی سؤال این است که آیا این موضوع برای تداوم زندگی مشترک به تنهایی کافی است ؟
• اگر فردی ، تمام نقاط ضعف و نقاط قوت خود را برای ما بیان نمود ، باید دید آیا ما می توانیم ، با شرایطی که دارد کنار بیاییم ، آیا ما می توانیم ، با نقاط ضعف او بسازیم ، چه بسا شرایط خانوادگی ما با شرایط او که صادقانه در اختیار ما قرار داده است تناسبی ندارد ، پس نباید ، فقط بخاطر صداقت چشم خود را بر روی واقعیت های دیگر زندگی ببندیم .

1-آیا زیبایی می تواند یک معیار برای انتخاب همسر باشد ؟

پاسخ :

• در آغاز باید توجّه داشت که زیبایی یک امر نسبی است ، و در نظر افراد مختلف ، می تواند نشانه های متفاوتی داشته باشد ، بنابر این کاملاً امکان پذیر است که فردی از نظرِ کسی ، زیبا باشد و از نظر فردِ دیگری زیبا نباشد
• موضوع بعدی آن است که باید ببینیم ، آنچه باعث تداوم زندگی مشترک است ، دارا بودن چه صفات و ویژگی هایی است ، و آیا زیبایی تا چه اندازه می تواند در ادامه دار بودن زندگی مشترک نقش داشته باشد ؟
• از سوی دیگر هر کس می تواند برای همسر آینده ی خود ، صفات و خصوصیاتی را در نظر بگیرد ، که زیبا بودن یکی از آنهاست ، ولی سؤال این است که آیا زیبا بودن به تنهایی می تواند به دوام زندگی مشترک کمک کند ، یا اینکه علاوه بر آن باید ویژگی های دیگری را نیز مورد توجّه قرار داد ؟
• همانطور که می دانیم ، زیبایی یک صفت ظاهری است ، و در غالب موارد اکتسابی نمی باشد ، و مربوط به خلقت انسان می باشد و از اراده و اختیار انسان خارج است ، علاوه بر اینکه به مرور زمان انسان به ویژگی های ظاهری همسر خود عادت می کند ، همانطور که بسیاری از چیزهای دیگر در زندگی برای انسان عادی می شود
• به تجربه ثابت شده که طرز فکر و اخلاق و رفتار انسان ها ، تضمین کننده ی  ادامه ی رابطه با یکدیگر و دوام همکاری و زندگی و معاشرت با یکدیگر است ، و چه بسیار زیبا رویانی بوده اند که از اخلاق و رفتار مناسبی برخوردار نبوده و کارشان به جدایی و طلاق کشیده است . و از طرف دیگر چه بسیار افرادی که ظاهری معمولی و آراسته داشته ولی در عوض با اخلاق و رفتار مناسب سالیان طولانی با خوشبختی در کنار هم زندگی سعادتمندی داشته اند
• پس آنچه مهم است و اهمیت دارد ، و از اولویت در زندگی مشترک برخوردار است افکار و اخلاق زیبا است و زیبایی ظاهری در درجه ی بعدی اهمیت قرار می گیرد .

 110-قرآن کریم چه توصیه ای در بارة یتیمان می نماید ؟

پاسخ :

• در بسیاری از موارد کسانی که یتیم می گردند و سرپرست خویش را از دست می دهند ، تحت سرپرستی و کفالت دیگران قرار می گیرند ، قرآن کریم به کسانی که سرپرستی یتیمان را به عهده دارند ، سفارش می کند که با انصاف و عدالت در حق آنان رفتار نمایند و از هر گونه ظلم و ستم مالی و غیر مالی نسبت به آنها پرهیز نموده و تقوای الهی را در بارة آنان رعایت کنند ، و به این موضوع فکر کنند که اگر روزی فرزندان کوچک آنان یتیم شوند ، آیا راضی می شوند که دیگران در حق آنان ستم کنند ؟! به یقین از این موضوع ناراحت شده و نگران می شوند ، حال که چنین است خود نیز با یتیمان مردم به خوبی رفتار نموده و از لطف و رحمت به آنان دریغ نکنند ، خداوند در این باره می فرماید : وَ لْیَخْشَ الَّذینَ لَوْ تَرَکُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّیَّةً ضِعافاً خافُوا عَلَیْهِمْ فَلْیَتَّقُوا اللَّهَ وَ لْیَقُولُوا قَوْلاً سَدیداً : کسانی که می ترسند پس از خود فرزندان ضعیفی از خود بجای گذارند ( که مورد ستم قرار گیرند) ، پس خود نیز ( از ستم به یتیمان مردم بترسند) و تقوای الهی را رعایت نموده ( و با یتیمان مردم ) به خوبی ( و ملایمت و مهربانی) سخن گویند (1)

-----------------------

1-نساء/9