44-قرآن کریم چه توصیه ای به فرزندان برای دوران سالمندیِ والدین دارد ؟
پاسخ :
- قرآن کریم بطور کلی دوران سالمندی را دوران ضعف و ناتوانی می داند ، دورانی که انسان به تدریج قوای جسمی خود را از دست می دهد و چه بسا دچار ضعف عقلانی نیز بشود و بسیاری از چیزهایی را که می دانسته از یاد ببرد و به نوعی به دوران کودکی خویش بازگشت می کند که نیاز به مراقبت و محافظت بیشتری دارد ، در سوره ی یس آیه 68 خداوند می فرماید : وَ مَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَکِّسْهُ فِی الْخَلْقِ أَ فَلا یَعْقِلُونَ : و به هر کس عمر طولانی دهیم در آفرینش او را واژگونه می کنیم ( قوت او به ضعف تبدیل می شود) آیا پس اندیشه نمی کنید ؟! امّا در رابطه با والدین که زحمات زیادی را برای فرزندان خویش کشیده اند و به سن پیری رسیده اند ، قرآن توصیه ای خاصی در سوره ی اسراء آیه 23 دارد و می فرماید : ...إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَریماً : هر گاه نزد تو یکی از والدین یا هر دو به سن پیری رسیدند ( مراقب رفتارت با آنان باش ) پس هیچ کلمه انزجار آمیزی هر چند کوچک به آنان مگو ، آن را با پرخاش کردن از خویش طرد مکن ، و با آنان به شایستگی و نرمی سخن بگو .
و بنا به فرمایش امام سجاد علیه السلام در دعای 24 صحیفه سجادیه :
- خداوندا، صدایم را در محضر آنان ملایم کن، و گفتارم را بر آنان خوشایند فرما، و خویم را نسبت به آنان نرم کن، و قلبم را بر آنها مهربان ساز، و مرا نسبت به هر دو خوشرفتار و دلسوز قرار ده (1)
در ادامه خداوند در سوره ی اسراء آیه 24 در مورد نیکی به پدر و مادر می فرماید : وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانی صَغیراً : و بال تواضع و فروتنی خویش را از روی رحمت و مهربانی برای پدر و مادر بگستران و ( واز خداوند بخواه ) و بگو ، پروردگارا ! به آن دو رحم کن ، آنگونه که ( با زحمت ) مرا از دوران کودکی تربیت نمودند .
امام سجاد علیه السلام در این باره می فرمایند :
- خداوندا به آنها به پاس تربیت من جزاى نیکو عنایت فرما و در مقابل آنکه مرا گرامى داشتند جزاى خیر عطا فرما، و هر رنجى را در کودکى نسبت به من تحمل کرده اند در حق ایشان منظور کن.
- خداوندا اگر از جانب من آزارى به آنان رسیده یا از من کار ناخوشایندى دیده اند یا حقى از آنان بوسیله من از بین رفته همه را موجب پاک شدن آنان از گناهانشان
- و مایه رفعت مقامشان و افزونى حسناتشان قرار ده، اى که بدیها را با چندین برابر به خوبى تبدیل مى کنى . (2)
-----------------------
1-دعای بیست و چهارم صحیفه سجادیه ( ترجمه غرویان)
2- همان